Новости за 15.05.2022

بريتانوي کمپنۍ ګرېټ نارت اېر اېمبولنس د پېرامېډیک هېليکاپټر په نوم د یو داسې مشین بريالۍ ازموینه کړې چې روغتیايي کارکوونکي به یې د جامو په څېر اغوندي او په هوا کې به الوځي. د دې مشین په وسیله انسان په یوه ساعت (ګنټه) کې په ۱۲۸ کلومیټره رفتار سره تر ۱۲۰۰۰ فوټه اوچت پرواز کولا شي. یاده کمپني وايي چې اوس به د پېرامېډیک هیليکاپټر کارولو لپاره د روغتیا کارکوونکي روزل کېږي چې له سختو حالاتو سره مخامخ متاثرینو ته ژر تر ژره مرستې رسول ممکن شي. منورشاه په دې اړه د رویټرز اژانس له له ویډیو څخه دا رپورټ جوړ کړی دی.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیوګوتریش نن د مې ۱۵مه د کورنۍ نړیواله ورځې په مناسبت په خپله ټویټرپاڼه لیکلي، دی لا هم د هغو والدینو او ماشومانو په اړه فکر کوي چې په خپلو وروستیو سفرونو کې یې وسره لیدلي او ژوند یې جګړې ځپلی دی. ښاغلی ګوتریش وايي، دی به تر هغې خپلې هڅې روانې وساتي چې ټولې کورنۍ یو ځل بیا په سوله کې ژوند وکړي. افغانستان یو له هغو هېوادونو دی چې کورنۍ یا فامیل په کې د ژوند یو بنسټ بلل کېږي، خو د تېرو لسیزو اوږدو جګړو دا بنسټونه له ډېر زیان سره مخ کړي او ان کورنۍ یې د پاشل کېدو تر درشل رسولي.

نن د می ۱۵مه د کورنۍ نړيواله ورځ ده، په کورنۍ کې په عمومي توګه پلار، مور، ورور او یا هم مشره خور هغه اصلي کسان دي چې د کورنۍ د نورو غړو لپاره د نفقې په ګټلو کې پیاوړی رول لوبوي. د افغانستان په شان ټولنه کې کورنۍ ژوند په دې باور ولاړ دی، چې که بیلتون راشي نو کورنۍ جوړښت به سره وپاشل شي، ځکه چې د ډېری کورنيو د نفقې پيدا کولو مسؤليت يوازې يو کس ته ور تر غاړې وي. نقیب الله اکبري ۲۹ کلن دی او يو درملتون لري. نوموړی وايي، په میاشت کې له دې درکه یوازې یو څو زره افغانۍ ګټي خو وایي، چې اړ دی په همدې عاید د خپلې اته کسیزې کورنۍ اړتیاوې پوره کړي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو ادارو خبرداری ورکړی، چې په افغانستان کې په ميلیونونو کسان له بېوزلۍ کړېږي. په يوې ویډیو کې چې پر ټولنیزو شبکو خپره شوې په کابل کې یوه ډله بېوزلي ښځې ښکاري، چې د وچې ډوډۍ ترلاسه کولو لپاره راغونډې شوې دي. په ویډیو کې یو تن ليدل کېږي چې پر دغو ښځو وچه ډوډۍ وېشي. ګڼو سازمانونو او هېوادونو ویلي، چې په افغانستان کې ورځ تر بلې د بېوزلۍ پراخېدو د خلکو ژوند تریخ کړی دی. د امریکا د متحدو ایالتونو یو څارونکی بنسټ وايي، په افغانستان کې د ۲۰۲۲م کال له فبرورۍ میاشتې راهیسې د خوراکي موادو... Читать дальше...

شپیګل: شپیګل خپرونې له افغانستانه د وتونکو افغانانو او د هغوی په ستونزمنو مزلونو یوه مقاله خپره کړې ده. د مقالې په لیکنه هره ورځ زرګونه افغانان د بېوزلۍ او ناهیلۍ په خاطر له افغانستانه وځي. لیکوال د نیمروز مرکز زرنج ته تللی او هلته یې له هغو لسګونه افغانانو سره لیدلي چې ایران ته د اوښتو په تمه دېره دي. د راپورونو له مخې ایران له افغانستان سره په پولو باندې څار زیات کړی او هغو خلکو ته چې د ویزو د اخیستلو او قانوني تګ وس نه لري اوس یواځې د نیمروز له لارې ایران ته د اوښتو قاچاقي لار پاتې ده. Читать дальше...

د طالبانو حکومت د سیمې له هېوادونو غواړي چې یوازې پر اقتصادي او نورو ګډو مسوولیتونو ډېر تمرکز وکړي. دا څرګندونې وروسته تر هغې وشوې، چې د ایران ولسمشر له طالبانو یو وار بیا د یوه ټولګډونه حکومت د جوړېدو غوښتنه وکړه. د ایران د ولسمشر د وروستیو څرګندونو په عکس العمل کې د طالبانو د حکومت یو ویاند وايي دوی په خپل حکومت کې ټولو قومونو او جهتونو ته ځای ورکړی دی. ذبیح له مجاهد بېګاه له ازادۍ راډیو سره په خبرو کې د سیمې له هېوادونو وغوښتل چې ډېر تمرکز دې پر اقتصادي مسایلو او همکاریو وکړي. نوموړي وويل:"زموږ... Читать дальше...

راپورونه وايي، ګڼې افغانې کورنۍ د دې لپاره چې وکړای شي په خپلو لوڼو نور تعلیم وکړي، د خطرونو په منلو سره ایران ته اوښتي دي. د ایران په مشهد ښار کې د افغان کډوالو لپاره د یوه غیر دولتي ښوونځي سرمعلمې زینب سجادي ویلي، پر افغانستان د طالبانو د ولکې له بیا ټینګولو وروسته، د دوی په ښوونځي کې د نجونو نوم لیکنه خورا زیاته شوې ده. ۴۱ کلنې سجادي د بریتانیا میډل ایست ای (Middle East Eye) خپرونې ته ویلي، په سلګونو نوې زده کوونکې یې منلي چې ټولګي یې ډک دي. د هغې په وینا، زیات وخت په ټولګي کې ځای هم نه وي او ځینې زده کوونکي په ولاړې خپل درسونه وايي. Читать дальше...

په سریلانکا کې پرون شنبه په ملي سطحه لګول شوی ګرځبندیز د ۱۲ ساعتونو لپاره لیرې کړای شو. د محدودیتونو کمېدو په لړ کې د دغه هېواد نوي صدر اعظم رانیل ویکر مسینګه له حکومت-پلوه او د حکومت له مخالفو ډلو سره تر شخړو وروسته خپلې کابینې ته کسان وګمارل. په دغو شخړو کې لږ تر لږه ۹ کسان وژل شوي دي. په سریلانکا کې له څه باندې يوې میاشتې راهیسې سوله ییز اعتراضونه روان وو، خو په وروستۍ اوونۍ کې هغه وخت په تاوتریخوالي واوښتل، چې د مخکېني صدر اعظم پلویانو پر یوه اعتراضیه کمپ یرغل ور وړ، خېمو ته یې اور واچاوه، له پولیسو او اعتراض کوونکو سره یې شخړه وکړه.

د شمالي کوریا مشر وايي، د کرونا وبا خپرېدل یې په هېواد کې د یوه لوی «تحول» سبب کېږي. کیم جونګ اون پرون شنبه، وروسته تر هغه دا خبره وکړه، چې په دغه هېواد کې ۲۱ کسانو مړینه ثبت شوه. شمالي کوریا چې یوازې یې تېره چهارشنبه د کرونا وایروس لومړۍ پېښې تایید کړې، ویلي په کرونا وایروس په دغه هېواد کې تر پنځو لکو ډېر کسان اخته شوي دي. د شمالي کوریا مرکزي خبري اژانس پرون راپور ورکړی، چې یولک او څلورایا زره ۴۴۰ کسانو تبه درلوده، چې لږ تر لږه ۸۱زره ۴۳۰ تنه یې روغ شوي او ۲۱ کسان مړه شوي دي.

د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین د فنلنډ ولسمشر ساولي نینیستو (Sauli Niinistö) ته وویل، په ناټو کې د فلنډ د غړیتوب هڅه یوه اشتباه ده. د کرملین د اعلامیې له مخې په هغو ټلیفوني خبرو کې چې دواړو مشرانو پرون کړي ولسمشر پوتین ویلي، چې روسیه فنلنډ ته کوم ګواښ نه پېښوي. د فنلنډ د ولسمشرۍ دفتر وايي، ولسمشر نینیستو دا ټلیفوني خبرې د دې لپاره تنظیمې کړې وې، چې په ناټو کې د خپل هېواد د غړیتوب د پلان په اړه توضیحات ورکړي. د فنلنډ تر څنګ سویډن هم پر اوکراین د روسیې د یرغل په نتیجه کې د اندېښنو په دوام په ناټو کې د غړیتوب غوښتنه کړې ده.

د افغانستان تر ۱۷ کلنو د فوټبال کم عمره لوبډلې پرون د ازبکستان په مقابل کې شپږ د صفر په وړاندې ماتې وخوړله. د افغانستان ټیم د مرکزي اسیا د فوټبال د اتلولۍ مسابقو په لړ کې خپله لومړۍ مسابقه چې تېره جمعه د قرغزستان په وړاندې وشوه، یو د یو په وړاندې مساوي کړې وه. په دغو مسابقو کې چې د تاجکستان په پلازمېنه دوشنبه کې کېږي، د افغانستان، ایران، ازبکستان، تاجکستان او قرغزستان ټیمونه برخه لري.

د ننګرهار مرکزي روغتون مسؤلين وايي، په ورځ کې ۱۲۰ ځوانان په خپله خوښه د وینې ورکولو ته ورځي. د دغه روغتون د وینې بانک مسوولانو پرون رسنیو ته ویلي، چې دغه وینه په اوسط ډول په تلسیمیا او نورو ناروغیو ۵۰ اخته کسانو ته ورکول کېږي. تلسیمیا د وینې د کموالي هغه ناروغي ده، چې ورباندې اخته کس باید په منظم ډول تازه وینه ځان ته ولګوي.

د ملګرو ملتونو یوه اداره وايي په افغانستان کې د روان کړکېچ له کبله د پوهنې برخه له خلکو هېره شوې ده. د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویې کمېشنرۍ پرون په یوه ټویټ کې ویلي، دا مهال تر ۱۹ ميلیونو ډېر افغانان د لوږې له ستونزې کړېږي. دغې ادارې د بامیان په تاجک کلي کې د هغو ماشومانو عکسونه هم خپاره کړي، چې د دوی له خوا ورسره د ښوونځیو د بستو/ بکسونو مرسته شوې ده.