Новости за 19.04.2023

د افغانستان کرکټ بورډ د خبر پر اساس، ټاکل شوې چې د روانې اپرېل میاشتې په ۲۹مه نېټه د زرغون جام دویم پړاو سیالۍ په خوست ولایت کې د ملي، نولس کلنو او کورنیو لوبغاړو په شتون کې پیل شي او د مې تر ۱۷مې نېټې به دوام وکړي. کرکټ بورډ ویلي چې سږ کال په دې سیالیو کې د نولس کلنو کم عمره ځوانانو په ګډون څلور لوبډلې برخه لري. د کرکټ بورډ په خبرپاڼه کې ویل شوي، د هندوکش سټرایکرز په لوبډله کې نجیب الله ځدراڼ لوبډلمشر، افسرځاځی، ابراهیم ځدراڼ، احسان الله جنت، عثمان غني، شبیر نوري، خالد ذاهدي، دروېش رسولي، کریم... Читать дальше...

د افغانستان د ځينو ولایتونو په دولتي پوهنتونونو کې د محصلانو او استادانو ترمنځ د نمرو پر سر راپورته شوې ستونزه. د ننګرهار، کندهار او هلمند دولتي پوهنتونونو د محصلانو او استادانو ترمنځ د نمرو پر سر راپورته شوې ستونزه چې محصلان استادان او د پوهنتونونو مسوولان بیا محصلان ګرم بولي. یو شمېر محصلانو په دې اړه له ازادي راډیو سره د شقو (د نمرو لېستونه) په شمول یو شمېر اسناد هم شریک کړي دي. که څه هم ازادي راډیو ونه‌توانېده په خپلواکه توګه دغه اسناد تایید کړي، خو په‌کې لیدل کېږي چې د دغو پوهنتونونو د... Читать дальше...

د مردان پېړې د خپلې ځانګړتيا له کبله ډېر نوم لري. د پېړو جوړوونکو کورنۍ لسګونه کلونه وړاندې له هند څخه د پاکستان مردان ښار ته کډه شوې وه. د پېړو دوکان څښتن احمر محمود وايي چې کله يې نيکه د بريتانيې ملکې الېزابېت ته د مردان پېړې ډالۍ کړې وې نو هغې ورته په بریتانیا کې د اوسېدو بلنه ورکړې وه خو نيکه يې انکار کړی وو.

د افغانستان چټک اچونکي نوین الحق د لومړي ځل لپاره په آی پي ایل سیالیو کې د لوبېدو موقع ترلاسه کړې ده.  نوین چې د لکهنو سوپر جاینټز لپاره لوبه کوي نن چهارشنبه یې د راجستان رایلز پر وړاندې سیالي ده. دا د هند غوره لیګ په سیالیو کې تر فضل حق فاروقي وروسته دویم افغان چټک توپ اچونکی دی چې لوبول کېږي. د ویلو ده چې نوین الحق د ۷م افغان لوبغاړی په توګه په آی پي ایل کې لوبېږي.

په سوډان کې د امریکا په هڅو د نافذ شوي لنډمهاله اوربند تر ماتېدو وروسته پلازمېنه خرطوم کې نن هوایي بریدونه او چاودنې شوي دي. د جګړې دواړه لوري یو بل د اوربند په سرغړونه تورنوي. د سوډان د عامې روغتیا وزارت د جګړې له پيله تراوسه د ۲۷۰ کسانو د وژلو او څه باندې دوه نیم زرو د ټپي کېدو پخلی کړی دی.

د اختر د را رسېدو په مناسبت د طالبانو سترې محکمې نن د دوه زره څلور سوه شپېته زندانیانو د خوشې کېدو خبر ورکړ. په ورته وخت کې د ۴۷۰ زندانیانو د بند په موده کې تخفیف راغلی دی. د دې زندانیانو د خوشې کېدو امر د طالبانو مشر ملاهبت الله اخندزاده کړی چې لومړۍ ډله یې د ښځو په ګډون ۴۱ کسان وو چې د یکشنبې په ورځ ازاد شول. د طالبانو د سرپرست حکومت په وینا دا هغه زندانیان دي چې غلاوې یې کړي، په فساد کې ښکېل وو او یا یې هم د مخدر موادو په پېر او پلور کې لاس درلود. طالبانو یو شمېر مدني فعالان هم زنداني... Читать дальше...

د هغه سازمان مرستیالې امینې محمد د اپرېل پر ۱۸مه، د امریکا په یوه څېړنیز مرکز کې د خبرو پر مهال وویل چې په هغه ناسته کې به د ملګرو ملتونو د مشر انتونیو ګوتېرېش په ګډون د نړۍ د بېلابېلو هېوادونو استازي ګډون وکړي.

یوه چینایي چارواکي نن وویل چې د پېکېنګ په یوه روغتون کې د اور لګېدو له امله د قربانیانو شمېر نهه ویشتو ته رسېدلی دی. دا اور نیمه شپه ولګېد چې وروسته له نیم ساعته مړ شو. د پېکېنګ د ښاروال مرستیال لي زونګرونګ نن د دې پېښې د قربانیانو شمېرې اعلان کړې. د دې روغتون د مدیر په ګډون دولس تنه د دې اور لګېدو په تړاو نیول شوي دي. تر اوسه د دې اور لګېدنې علت نه دی ویل شوی.

قطر د افغانستان له معارف سره د نږدې شپېته ټنو موادو مرسته وکړه. په هغه بیان کې چې د قطر د بهرنیو چارو وزارت پرون خپور کړ، په کې راغلي چې دا مرستې د قطر د خیریه بنسټ او د قطر د سرې میاشتې د ټولنې دي چې د هوا له لارې به واستول شي. ملګري ملتونه وایي چې په افغانستان کې د دوی له اټکل سره سم درې میلیونه او اووه لکه ماشومانو له زده کړو بې برخې دي چې شپېته فیصده یې نجونې دي. قطر په داسې وخت کې د پوهنې په برخه کې له افغانستان سره مرسته کوي چې له شپږم ټولګي ور پورته د نجونو ښوونځي بند دي او پوهنتونونو... Читать дальше...

د تورخم دروازې خیبر پښتونخوا غاړې ته د غره ښویېدنې له امله د پنځه افغانانو مړینه او اتو کسانو ټپي کېدل تایید شوي دي. د اپرېل په اتلمسه د خیبرپښتونخوا اړوند تورخم دروازې ته څېرمه د غره ښویېدنې په یوه پېښه کې افغانانو ته تلفات اوښتي دي. ځايي چارواکو د ازادي راډیو د مشال څانګې خبریال ته ویلي چې په دغه پېښه کې پنځه افغانان مړه شوي او اته کسان نور ټپیان دي. د خیبر پښتونخوا د ژغورنې ادارې یو ویاند بلال فیضي مشال راډیو ته ویلي چې په سیمه کې د ژغورنې عملیات روان دي او تر لاسه شوي معلومات لومړني دي. Читать дальше...

د اختر په رارسېدو سره د ارزګان مرکز ترینکوټ ته د بېلابېلو توکو اخیستلو په موخه د خلکو ورتګ ډېر شوی دی. د دې ولایت یو شمېر اوسېدونکي وايي، په ښار کې د پخوا په پرتله د توکو بیې څو چنده لوړې شوي چې د اخیستلو توان یې نه لري. سیمه ییز مسوولان وايي، د توکو د بیو څارنه کوي او تر اوسه یې لسګونه هغه هټیوال جریمه کړي چې توکي یې په لوړه بیه پلورل. نور جزییات د لاندې لېنک په کېکاږلو اورېدلی شئ:

په متحده عربي اماراتو کې اوس هم زیاتره ښځې په پخوانۍ طریقه نکریزي جوړوي او لګوي. دوی په کورونو او باغچو کې د نکریزو ونې هم کرلې دي خو بیا یوشمېر ښځې په نوی انداز هم نکریزې کاروي. د رویټرز اژانس له ویډیو جوړ رپورټ.

د خیبر ضلعې په تورخم کې د غره د کمر نړېدو په پېښه کې د وژل شویو شمېر شپږو ته رسېدلی او د ژغورنې چارې د اپرېل پر ۱۹مه هم روانې وې. په خیبر پښتونخوا کې د ژغورنې او مرستندویه چارو ادارې (رېسکیو ۱۱۲۲) ویلي دي چې تر اوسه یې د درو مړو پېژندګلوي کړې ده او هغوی افغانان دي. د ادارې په وینا، د اپرېل ۱۸مې پیشلمي مهال په شوې پېښه کې اته تنه ژوبل شوي هم دي. د ژغورنې په عملیاتو کې د سیمې ځايي اوسېدونکي او ډرېوران هم برخه اخلي. ویډیويي رپورټ.

د سپینې ماڼۍ ویانده کارین ژان پییر وايي، که طالبان خبرې کول غواړي، نو له ښځو سره باید په درناوي چلند وکړي. د سپینې ماڼۍ ویاندې کارین ژان پییر د سې شنبې په ورځ یوې خبري غونډې ته وویل، که طالبان غواړي چې جدي ونیول شي، باید د ښځو درناوی وکړي. د سپینې ماڼۍ ویاندې کارین ژان پییر په افغانستان کې پر ښځو د بندیز په اړه وویل: "که طالبان غواړي چې دوی سره رښتینې خبرې اترې ولرو او جدي ونیول شي، هغوی باید داسې رویه وکړي، د مثال په توګه، باید ښځو سره په درناوي چلند وکړي." هغې زیاته کړه، امریکا او نور شریکان... Читать дальше...

په سوډان کې د امریکا په هڅو د نافذ شوي لنډمهاله اوربند تر ماتېدو وروسته پلازمېنه خرطوم کې نن هوایي بریدونه او چاودنې شوي دي. د سوډان پلازمېنه خرطوم کې نن د پنځمې پرله پسې ورځې په مخه تاوتریخوالی دوام لري. رویټرز خبري اژانس لیکلي، د سوډان د دفاع وزارت او هوایي ډګر شاوخوا سیمو کې دوامداره بمبارۍ او درنې چاودنې کېږي او اسمان کې یې تور لوګي تر سترګو کېږي. دا هغه سیمې دي چې دغلته د جګړې له پيل راهیسې تر نورو زیاتې د تاوتریخوالي شاهدې وې. د امریکا په ګډون بهرنیو قدرتونو د جګړې د ښکېلو خواو ترمنځ... Читать дальше...

له افغانستانه د ملګرو ملتونو د احتمالي وتلو په اړه د ياد سازمان د پراختیايي پروګرام د ریيس اکم شټاینر له خبرداري وروسته، د کابل یو شمېر اوسېدونکو په دې اړه اندېښنه څرګنده کړې ده. فرزانه وايي، د طالبانو د حکومت له خوا د دوی د حقونو تر نقض وروسته، له افغانستانه د ملګرو ملتونو د سازمان احتمالي وتل د ښځو په ژوند کې یو بل ناورین وي. نوموړې ازادی راډیو ته وویل چې په اوسنیو حالاتو کې د افغانستان ښځې او ماشومان د ملګرو ملتونو خدمتونو ته اړتیا لري. هغې زیاته کړه: "د ملګرو ملتونو د فعالیتونو بندېدل به... Читать дальше...

د پاکستان د وزیراعظم شهباز شريف په مشرۍ د اپرېل اوومه د ملي امنیت کمېټۍ په غونډه کې د وسلوالو ضد عملیاتو پرېکړه شوې وه چې له امله يې د خيبر پښتونخوا، په تېره په قبايلی سيمو کې، ګوندونو او ولس اندېښې ښوولې. حکومت په هغو سيمو کې له شاوخوا دوو لسیزو راهیسې د وسلوالو ضد د پوځي عملياتو او ورسره د خبرو اترو دواړه تګلارې کارولې، خو پر دې سربېره هم ناامني نه ده ختمه شوې. د دې اوونۍ په مشال تر رڼا لاندې کې د همدې موضوع پر بېلابېلو اړخونو بحث شوی دی. بشپړه خپرونه وګورئ.

افغانستان کې په دې ورځو کې اکثر خلک د اختر لپاره چمتووالی نیسي، خو په نیمروز کې ځینې بې کوره معتادان وايي، اختر نه لري او د اختر ورځې لکه د نورو ورځو په څېر په سختۍ کې تېروي.

په مشال مرکه کې مو د پښتو نومیالی هنرمند او لیکوال امان الله ناصر مېلمه کړی دی. نوموړی له ۱۹۸۰ز لسیزې راهیسې د لیکوال او ټېلېوېژني او راډیويي خپرونو د جوړوونکي او اداکار په توګه کار کوي. ناصر د مشال راډیو لپاره اوونیزه مزاحیه خپرونه "پام کوه" هم جوړوي. نوموړي ته په ۲۰۲۳ز کال کې د پاکستان ولسمشر د لسیزو د کار او زیار له کبله د پرایډ اف پرفارمنس په نوم لویه ولسي جایزه ورکړه. امان الله ناصر وايي، د مزاح له لارې د ټولنې د اصلاح هڅه کوي. له نوموړي سره بشپړه مرکه واورئ.

په ازبکستان کې د نوي اساسي قانون لپاره ټولپوښتنه پيل شوې ده. دا رایې د دې لپاره اچول کېږي چې د دغه هېواد پنځه شپېته کلن ولسمشر شوکت میرضیاییف ته لاره پرانیستل شي چې د ولسشمرۍ په راتلونکو دوو دورو کې هم ځان کاندید کړي چې په دې ډول به تر ۲۰۴۰م کال پورې په واک کې پاتې شي. د ازبکستان د انتخاباتو مرکزي کمېسیون نن سهار وویل، هغه کسان چې د اپرېل په ۳۰مه رایې نه شي اچولی هغوی ته سر له ننه زمینه برابره شوې ده چې د اپرېل تر ۲۶مې  خپلې رایې ورکړي. د ازبکستان اساسي قانون پرو سږ کال تعدیل شو چې بیا تېره... Читать дальше...

د افغانستان په اړه د ملګرو ملتونو د غونډې جوړېدل. په داسې حال کې چې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو سازمان د اړوند ادارو په ګډون په ټولو نادولتي مؤسسو کې د طالبانو د حکومت له لوري د ښځو په کار د بندیز پر پرېکړه په نړیواله کچه غبرګونونه روان دي، د ملګرو ملتونو سازمان وايي په نږدې راتلونکې کې د افغانستان د وضعیت په تړاو نړیواله غونډه جوړوي چې د طالبانو د رسمیت پېژندنې په اړه به هم په‌کې بحثونه وشي. د دغه سازمان د سرمنشي مرستیالې امینې محمد تېره ورځ ناوخته د امریکا په یوه څېړنیز مرکز کې د خبرو پر... Читать дальше...

د زابل په بېلابېلو سیمو کې لسګونه ښوونځي ودانۍ نه‌لري او ماشومان یې تر شنه اسمان لاندې په ناسم چاپيريال کې زده‌کړې کوي. د يادو سیمو ځايي اوسېدونکي د ښوونځيو لپاره د ودانیو د جوړېدو غوښتنه کوي. بل‌خوا په زابل کې د طالبانو د پوهنې ریاست چارواکي نړیوالو مرستندویه بنسټونو ته په تمه دي چې د ښوونځیو لپاره ودانۍ ورته جوړې کړي. نور تفصيل د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:

د قران‌کريم چاپ کله او چېرته پيل شوی؟ استاد نجيب منلی راته د يو شمېر بهرنيو ژباړل شويو شعرونو په اړه مالومات راکوي. دغه راز په دې خپرونه کې به شعر هم واورئ او له دې به هم خبر شئ چې خوست کې يو مدني فعال د ښوونځيو د زده‌کوونکو وړيا انځورونه اخلي. ازادي راډيويي مجله چې هره اوونۍ يې احمد شيبر چمتو کوي، د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو يې اورېدلی شئ:

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی ځانګړی استازی زلمی خلیل‌زاد وایي، د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتېرش به شاوخوا دوه اوونۍ وروسته په دوحه کې د افغانستان په اړه د یوې غونډې کوربه وي. دا غونډه داسې مهال جوړېدونکې ده چې ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی، که طالبان د دوی ښځینه همکارانې بېرته کار ته پرې‌نږدي، له افغانستانه به د وتلو زړه بوږنوونکې پرېکړه وکړي. خلیل‌زاد تېره شپه پر خپله ټویټرپاڼه لیکلي چې، ښاغلی ګوتېرش به د افغانستان لپاره د هېوادونو له ځانګړو استازو سره د مې په لومړۍ نېټه په دوحه کې غونډه ولري. Читать дальше...

د افغانستان کرېکټ بورډ ادارې ویلي چې، د زرغون جام دویم پړاو سیالۍ د روانې اپریل میاشتې په ۲۹مه نېټه پیلوي. کرېکټ بورډ د چهارشنبې په ورځ خبر ورکړی او زیاته کړې یې ده چې، دا سیالۍ به د مې میاشتې تر ۱۷مې نېټې پورې په خوست ولایت کې ترسره شي. یادې ادارې د دې سیالیو په تړاو ازادي راډیو ته ویلي وو، دا چې سږ کال اسیا او نړیوال جامونه یو ورځنۍ بڼه لري، نو ځکه غواړي زرغون جام سیالۍ د ټولو ملي لوبغاړو په ګډون ترسره کړي. دغه سیالۍ چې په لومړي ځل تېر کال ترسره شوې، په ۳ لوبډلو کې د افغانستان اکثریت ملي... Читать дальше...