Новости за 07.03.2022

د بشري حقونو د څار ډلې په خپل هغه راپور کې چې پرون دوشنبې یې خپور کړ، ویلي چې طالبان افغان ژورنالېستان وهي، نیسي او ګواښي او په ولایتونو کې د رسنیو او ژورنالېستانو وضعیت لا خراب دی.  دې ډلې همدا راز ویلي، د طالبانو د حکومت غړيو په ولایتونو او ولسوالیو کې پر رسنیو لا سخت سانسور لګولی دی.  د بشري حقونو د څار ډله وايي: "د هغو خبریالانو چې په ولایتونو او ولسوالیو کې دي، وضعیت د کابل تر والو ډېر بد دی، په ځانګړي ډول د ښځینه خبریالانو."  د بشري حقونو د څار ډله زیاتوي، د ولایتونو خبریالان وايي چې... Читать дальше...

د امریکا په اوهایو ایالت کې د یوشمېر کسانو ترمینځ یو بل ته د څپېړو ورکولو سیالۍ شوې دي. په سیالیو کې ښځو او سړیو دواړو برخه اخیستې. دا سیالۍ د امریکايي فلمونو د نومیالي اداکار او د کیلېفورنیا ایالت پخواني والي ارنلډ شوازېنېګر په کوربه توب شوې دي. تفصیل د اسوشيېټېډ پرېس اژانس په ویډیويي رپورټ کې.

د طالبانو د حکومت ویاند او د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مرستیال ذبیح الله مجاهد وايي، د روغتیا، پولیسو او ځینو نورو برخو کې چې ټولنې ورته اړتیا ده، دوی ته د فعالیت اجازه ورکړل شوې او په نورو برخو کې هم چې ورته اړتیا پيښيږي، هغو ته به ښځې جذبیږي.

نړیوالو سیالانو ته مخامخ یا هم یوه کتار درېدل، هغه هیله چې اوس یې ډېر شمېر افغانې ښځینه ورزشکارې پوره کېدل ناممکن بولي.  حفیظه بهمني چې د نیپال موی‌تای سیالیو کې یې د سپینو زرو مډال ګټلی وايي، نور په افغانستان کې د ښځو د ورزش لپاره هېڅ هیله نه‌لري او له هېواده هم وتلې ده.  اغلي بهمني وايي، له افغانستان د وتو په شپو او ورځو کې یې تازه د تکواندو، فټنس، موی‌تای او بوکس په څانګو کې په خپل شخصي لګښت دوه لوبغالي جوړ کړي وو.  نوموړې زیاتوي:" هغه ښځې چې کابل کې دي ورسره اړیکه کې یم، هغوی د خپل راتلونکي په اړه ناهیلې دي او هېڅ هیله‌ نه ‌لري. Читать дальше...

ندیمه په ۲۰۱۹ کال کې له کاناډا څخه افغانستان ته تللې وه. خو تر دې مخکې یې د نجونو د زده کړو په برخه کې فعالیت درلود او پر ټولنیزو رسنيو يا سوشل ميډيا یې د بتینګړې کاکې په نامه يو طنزيه کيريکټر يا کردار درلود.

د کابل ښار د واټونو د سر پلورونکي د طالبانو له چلند شکایت کوي. احمد ادریس ۷ کاله کېږي چې د کابل ښار په ده افغانان سیمه کې موبایلونه پلوري.   ادریس ازادي راډیو ته وویل، څه موده کېږي چې د طالبانو امنیتي ځواکونه دوی زوروي.   ادریس وایي:" موږ ته وایي چې باید لس زره افغانۍ راکړئ ترڅو مونږ تاسو ته ځای درکړو، او هره میاشت ۴۰۰۰ افغانۍ د هغه ځای چې موږ تاسو درکوو کرایه راکړئ."  دی ادعا کوي چې د واټ د سر یو پلورونکی چې طالبانو ته یې د دغه پیسو د ورکولو توان نه درلود، د طالبانو حکومت د امنیتي ځواکونو... Читать дальше...

د فبروري په ۲۴مه پر اوکراین د روسیې له برید وروسته د دواړو هېوادونو د پلاوو ترمنځ دوه ځلې په بلاروس کې خبرې شوي خو د خبرو د درېیم پړاو خبر د اوکراین د مرکچي پلاوي مشر دیوید اراخامیا وړمه ورځ پر خپله فېسبوک پاڼه ورکړ. د روسیې دفاع وزارت نن اعلان وکړ چې په سیمه ییز وخت د سهار په ۱۰ بجو به حملې بندې کړي څو د اوکراین له پلازمېنې کېف او له ماریوپول، خارکېف او سومي ښارونو څخه ملکي وګړي ووځي.  اوکرایني چارواکو د روسیې له خوا د اعلان شوي اوربند په ځواب کې تراوسه څه نه دي ویلي. د اوربند په تېرو موافقو کې د ملکي وګړو د وتلو هڅو نتیجه نه وه ورکړې. Читать дальше...

د پښتون ژغورنې غورځنګ (پي ټي اېم) مشر منظور پښتین ویلي دي چې د سیند صوبايي حکومت ورته ډاډ ورکړی دی چې د تحریک یو مخکښ مشر او د قامي اسمبلۍ د غړي علي وزیر د خوشې کولو په ګډون یې په کراچۍ کې د پښتنو د نورو غوښتنو د منلو ډاډ ورکړی دی. نوموړي د مارچ پر شپږمه شپې ناوخته مشال راډیو ته وویل چې که حکومت له موافقې سره سم، وزیر خوشې نه کړ، نو بیا به احتجاجي پرلت پیلوي. غورځنګ د فبرورۍ له ۱۳مې راهیسې د سیند اسمبلۍ ودانۍ مخې ته احتجاجي پرلت وهلی دی. هلته د سیند حکومت ویاند مرتضا وهاب او د انرژۍ چارو وزیر امتیاز... Читать дальше...

دا په داسې حال کې ده چې د روسیې د کورنیو چارو وزارت او د احتجاج د څار یوې خپلواکې ادارې ویلي دي چې د هغه هېواد په یوشمېر ښارونو کې د ولسمشر ولادیمیر پوتین له لوري بې له کومې پارونې پر اوکراین د حملې پرضد د مظاهرو پرمهال زرګونه کسان نیول شوي دي.

د افغانستان د برښنا شرکت وايي، ډېر ژر به د زرغون کابل د صنعتکارانو ټولنې د برښنا ستونزه حل کړي.  هغه اعلامیه چې پرون ناوخته د افغانستان برښنا شرکت خپره کړې ده، په کې راغلي دي چې د برښنا شرکت د سوداګریزې برخې مشر عبدالرحمان رحماني د زرغون کابل ټولنې له صنعتکارانو سره په لیدنه کې وویل چې صنعت د هېواد په پرمختګ کې مهم رول لري او د طالبانو حکومت او د افغانستان برښنا شرکت ژمن دي چې د صنعتکارانو د برښنا ستونزه حل کړي.   په دې لیدنه کې د زرغون کابل د صنعتکارانو ټولنې غړو وویل چې د برښنا د نشتوالي له... Читать дальше...

په پېښور کې د اهل تشیع پر جومات د جمعې د لمانځه پرمهال په ځانمرګي برید کې تر ۶۰ زیات کسان ووژل او تر ۱۸۵ زیات ژوبل شول. د خیبر پښتونخوا پولیس او حکومتي چارواکي وايي، یو وسله وال د مارچ پر څلورمه لومړی له جومات سره پر ولاړو دوو پولیسانو ډزې وکړې چې پکې یو ووژل او بل ژوبل شو او بیا یې د جومات دننه چاودنه وکړه. د اسلامي دولت یا داعش ډلې خراسان څانګې د حملې ذمه واري منلې. وژل شوی پولیس جمیل احمد نومېده. د هغه ورور جلیل احمد وايي، یوه هفته مخکې یې ورېره وزېږېده خو ورور یې ورته وویل چې دی کار ته ځي او په لور دې یې کورنۍ نوم کښېږدي. Читать дальше...

د اقتصاد او سولې انسټیټیوټ، افغانستان په پرله‌پسې ډول د درېیم کال لپاره هم د ترهګرۍ له تر ټولو ډېر ځپل شویو هیوادونو یو بللی دی.   د دې انسټیټیوټ په نوی راپور کې چې د ترهګرۍ نړیوالې ډل‌بندۍ (Positive Peace Index) په نوم خپور شوی، افغانستان له هغو هېوادونو دی چې ترهګرۍ پرې ناوړه اغېز کړی. د مثبتې سولې په نوم دې راپور له مخې د نړۍ د ۱۶۳ هېوادونو په نوملړ کې افغانستان پر ۱۵۳ درجه راغلی دی.  د همدې انستیتوت په یوه بل راپور کې چې د 'Global Terrorism Index'په نوم یوه اوونۍ مخکې خپور شوی، راغلي،... Читать дальше...

د روسیې په لسګونو ښارونو کې د اعتراضونو پر مهال د نیول شویو کسانو شمېر زرګونو ته ورسېد.   دغو کسانو په اوکراین کې د ولسمشر ولادمیر پوتین د بې­دلیله جګړې په مخالفت کې اعتراضونه کړي دي.   د OVD-Info په نوم یوه څارونکي بنسټ ویلي چې تر نن سهاره پورې د روسیې په ۶۹ ښارونو کې ۴۸۴۲ کسان نیول شوي دي.   د دغه بنسټ په وینا، له دې جملې ۲۳۱۹ کسان یوازې په پلازمېنه مسکو کې نیول شوي دي.   خو د روسیې د کورنیو چارو وزارت ویاندې ایرینا فولک (Irina Volk) ویلي، ۱۷۰۰ کسان په مسکو او ۷۵۰ نور په سنټ پټرزبرګ ښار کې نیول شوي دي. Читать дальше...

نېټ­ فلېکس او ټیک­ټاک شرکتونو په روسیه کې خپل زیات خدمات وځنډول.   دا اقدام وروسته له هغې وشو چې په اوکراین کې د روسیې د جګړې په تړاو پر راپور ورکولو د مسکو فشارونه زیات شول.  پرون تر دې مخکې د امریکا د مالي خدماتو د کارټونو امېرېکن اکسپرس شرکت هم په روسیه کې د خپلو فعالیتونو بندولو پرېکړه وکړه.   ټیک­ټاک په روسیه کې د نویو ویډیويي پوسټونو او په ژوندۍ بڼه د ویډیو خپرول بند کړي، نېټ­فلېکس بیا په روسیه کې د خپلو خدماتو د ځنډولو په اړه نور جزئیات نه دي ورکړي.   نېټ­فلېکس نړۍ کې په انلاین بڼه... Читать дальше...

د افغانستان بانک کابل ته د ۳۲ ملیونه ډالرو بستې د رسېدو اعلان وکړ. دغه بانک پرون ناوخته په ټویټر باندې د بشري مرستو د دې بستې د رسېدو خبر ورکړ. د دغه بانک د معلوماتو له مخې، دا د بشري مرستو ١٧مه بسته ده چې کابل ته رسېږي او د افغانستان نړيوال بانک AIB ته سپارل کېږي. د افغانستان بانک د نړۍ له هېوادونو غوښتي چې له دغه هېواد سره د لازمو بانکي اسانتیاوو په رامنځته کولو کې همکاري وکړي.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق یونېسف له یو شمېر افغان ماشومانو سره نوې مرستې اعلان کړې. د دې سازمان افغانستان څانګې پرون په ټویټر کې لیکلي چې د ګېټس بنسټ په همکارۍ یې په افغانستان کې پر اړمنو ماشومانو ۱۵ زره کمکي بستې وېشلې دي. د سازمان په وینا، په دې مرستو کې د ماشومانو لپاره کمپلې او حیاتي واکسینونه شامل دي. په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو را وروسته د ملګرو ملتونو وجهي صندوق د ماشومانو وضعیت د اندېښنې وړ بللی دی. یونېسف د کب په ۱۳ مه اعلان وکړ چې په افغانستان کې له ماشومانو... Читать дальше...

له افغانستان سره د پاکستان د مرسته شویو غنمو په اړه طالب چارواکي ضد او نقیض څرګندونې کوي. د راپورونو له مخې څو ورځې مخکې د مرکزي سیلو چارسمبالي خان محمد ویلي و چې د پاکستان له خوا مرسته شوي غنم وراسته او د کارولو نه دي. تازه د طالبانو د حکومت د ریاست الوزرا یوه مسؤل عبدالله عزام او په خپله د مرکزي سیلو نوې مشرتابه ویلي چې د پاکستان غنم سم دي او په اړه یې منفي تبلیغات شوي. پاکستان له هند سره په یو وخت افغانستان ته ۳۶۰۰ ټنه غنم استولي وو. چارواکو مخکې ویلي و چې د هند مرسته شوي غنم پاک وو خو د پاکستان هغه د کارولو نه وو.

د فرانسې خبري اژانس د سوریې د بشري حقونو د څار ډلې په حواله ویلي چې د اسلامي دولت یا داعش ډلې د برید په پایله کې ۱۵ سوري سرتېري وژل شوي دي. د سوریې دولتي خبري اژانس بیا په دې برید کې د ۱۳ پوځیانو وژل کېدل او د ۱۸ نورو ټپي کېدل تایید کړي. ويل کېږي چې ښايي په بريد کې د وژل شويو کسانو شمېره نوره هم لوړه شي ځکه چې د يو شمېر ټپيانو روغتيايي حالت د اندېښنې وړ ښودل شوی دی. د سوریې د پوځیانو پر یوه موټر باندې دا برید پرون د پالمیرا په دښته کې شوی دی.  که څه هم د سوریې د بشري حقونو څارونکې ډلې د برید... Читать дальше...

د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې (IAEA) پرون د اوکراین د چارواکو په حواله تائید کړه چې د راپوری جا اټومي تاسیساتو مدیریت اوس د روسیې د ځواکونو تر قوماندې لاندې دی. روسیې د جمعې په ورځ د دغه تاسیساتو د نیولو اعلان وکړ او تر دې مخکې روسي ځواکونو د چرنوبل اټومي تاسیسات هم په خپله ولکه کې اخیستي وو. د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې (IAEA) د یوې اعلامیې په خپرولو سره اندېښنه څرګنده کړې چې په دې تاسیساتو کې راډیو اکټیو مواد د خلکو لپاره جدي زیانونه کولای شي که چېرې خونديتوب او سم مدیریت نه وي. پر اوکراین د روسیې له یرغل څخه دولس ورځې تېرې شوې دي.

په ټولنیزو رسنیو کې په پتینګړه کاکۍ مشهوره ندیمه لادرکه شوې ده.  ندیمه چې له کاناډا نه افغانستان ته تللې وه، له ډېره وخته یې د نجونو د زده کړو په برخه کې فعالیت درلود او هم یې په خواله رسنیو خلکو ته په بېلابېلو موضوع ګانو په تېره بیا له ښځو سره د چار چلند په اړه ویډیوګانې جوړولې.  د ندیمې خپلوانو یو شمېر رسنیو ته تائید کړې چې له څه باندې شلو ورځو راهیسې د هغې په اړه معلومات نه لري. ندیمې په خپلو ټولنیزو پاڼو باندې وروستی ویډیويي پيغام د فبروري په نهمه خپور کړی و چې په کې د طالبانو ځواکونو ته له خلکو سره د ښه چلند سپارښتنې کوي. Читать дальше...

روسي او اوکرایني مرکچیان نن د درېیم ځل لپاره داسې وخت خبرې پيلوي چې دواړو خواوو د دې اوونۍ په پیل کې د بشري دهلېزونو په پرانیستلو موافقه وکړه ترڅو ملکيان اجازه پیدا کړي چې د اوکراین په جنوب ختیځ کې له محاصره شويو سیمو ووځي. د تازه راپورونو په اساس اوکرایني چارواکو مسکو تورن کړی چې اوربند یې په بیا بیا مات کړی. د اوکراین د صدراعظم مرستیالې ایرینا ویرشچوک یکشنبه ناوخته له پلازمېنې کېف څخه په یوه ویډیويي پیغام کې وویل:" له بده مرغه، زه باید اعتراف وکړم چې موږ ونشو کولای نن بیا د روسیې د ګولیو لاندې بشري دهلېز پرانیزو. Читать дальше...

د کاناډا د نړیوالې پراختیا وزیر هرجیټ ساجن جنوا ته ځي او هلته د اوکراین او افغانستان د بشري وضعې په تړاو د ملګرو ملتونو له اړوندو ادارو سره خبرې کوي.  د کاناډا د حکومت په یوه اعلامیه کې د ښاغلي ساجن په حواله راغلي:" کووېډ-۱۹ موږ ټولو ته وښوده چې باید د ناورین په وخت د یو بل تر څنګ ودریږو او په کار ده چې له اړمنو خلکو نه دوامداره ملاتړ وکړو." هغه زیاته کړې چې د اوکراین او افغانستان بشري وضعیت ښه نه دی او خلک یې روانو کړکیچونو ځپلي دي.  ښاغلي ساجن ټینګار کړی چې دی به د ملګرو ملتونو له اړوندو... Читать дальше...

تمنا صدیقي چې مدافع وکیله ده وایي، له څه باندې شپږو میاشتو راپدېخوا یې، دنده ترې اخیستل شوې ده.   تمنا له کلنو راهیسې د مدافع وکیلې په توګه بېلابېلې حقوقي قضیې مخ ته وړي په ځانګړې توګه د ښځو اړوند حقوقي او جزایي دعوې!   نوموړې وایي، د تېر زېږدیز کال د اګست له پنځلسمې پر افغانستان د طالبانو په واکمنېدو سره، د دې په ګډون د عدلي او قضایي ادارواکثره پخواني مسلکي کارکوونکي، مدافع وکیلان، څارنوالان او قضایان له دندو لیرې کړل شوي دي، هغه ادعا چې طالبان یې ردوي.   تمنا وايي:" اوس د طالبانو قاضیان راغلي... Читать дальше...

ګارډين ګارډين ورځپاڼې د افغانستان د اقتصادي وضعیت په اړه لیکنه خپره کړې ده. په دې مقاله کې لیکوالې سیلۍ غفار لیکلي چې افغانستان کې ژمی سخت دی او پنځه میلیونه کوچنیان له لوږې سره مخامخ دي، ځوانان مایوسه دي او ځان وژنې ورځ په ورځ زیاتیږي.   په دې مقاله کې راغلي چې په اوکراین کې جګړه ښايي د افغانستان پر وضعیت نور هم بد اغېز وکړي. ملګرو ملتونو د افغانستان لپاره د څلور اعشاریه څلور میلیارډه ډالرو مرستو غوښتنه کړې او د لیکوالې په باور د دې پرځای چې امریکا ملګرو ملتونو ته په دې فنډ کې مرسته وکړي، د افغانانو کنګل شوې شتمنۍ يې هم وګرځولې. Читать дальше...