Новости за 05.08.2022

له هغې وروسته چې په کابل کې د یو پاکستاني خبریال د ورکېدو خبرونه لاس په لاس شول په کابل کې د پاکستان سفیر منصور خان په خپل ټویټر ولیکل چې له نوموړي سره په اړیکه کې دی او هغه خوندي ځای کې دی.   ښاغلي منصور خان لیکلي چې له انس مالک سره یې په ټیلفون خبرې کړي او هغه اوس مهال خوندي دی.   یو شمېر پاکستاني خبریالانو په ټویټر لیکلي و چې (اویان ورځپانۍ) خبریال انس مالک د پنجشنبې ورځې راهیسې لا درکه شوی او هیڅوک یې په اړه معلومات نه لري.  دغه خبریال له هغې وروسته چې امریکا په کابل کې د القاعده شبکې مشر... Читать дальше...

یو شمېر معترضې مېرمنې وايي، سره له دې چې هڅه کوي په عام محضر کې د واټونو په سر خپل اعتراضونه بیا پیل کړي خو اوس یوازې په خوندي، پوښلو ځایونو او ټولنیزو رسنیو کې خپلو اعتراضونو ته دوام ورکوي. دغه مېرمنې امنیتي ستونزې ددغه ډول اعتراضونو اصلي لامل یادوي. په کابل کې د طالبانو د حاکمیت کال لس ورځې وروسته پوره کېږي، هغه نېټه چې له هغې وروسته په افغان مېرمنو او نجونو فردي او ټولنیز محدویتونه ولګول شول. خو د طالبانو حکومت ویلي چې د افغان مېرمنو حقوق د اسلامي اصولو په رڼا کې ورکوي چې تر اوسه یې په اړه روښانه تعریف نه دی ورکړی. Читать дальше...

د القاعده شبکې د مشر ایمن الظواهري له وژل کېدو وروسته نن د کابل په شمول په ننګرهار، خوست، پکتیا، مزار شریف، زابل او څو نورو ولایتونو کې زرګونو کسانو په کابل کې د امریکا د وروستي برید پر ضد لاریونونو کې ګډون وکړ. راپورونه وايي په ځینو سیمو کې طالب مشرانو او د جوماتونو ملا امامانو له خلکو غوښتي وو چې د جمعې له لمانځه وروسته دې په دې مظاهرو کې برخه واخلي. مظاهره چیانو پر افغانستان د امریکا د بې پیلوټه الوتکې وروستی برید وغانده او د امریکا پر ضد یې شعارونه ورکول. په ځینو مظاهرو کې د پاکستان د... Читать дальше...

د جولای پر ۲۸مه د قامي اسمبلۍ سپیکر راجا پروېز اشرف د تحریک انصاف د ۱۱ غړو استعفاګانې منظور کړې وې. له هغو څخه یې دوه پر ځانګړو څوکیو قامي اسمبلۍ ته منتخب شوي ول، نو ځکه کمېشن یوازې پر نهو څوکیو انتخابات کوي.

وروسته له دې چې طالبانو په کابل کې د القاعدې د مشر ایمن الظواهري له شتونه بې خبري وښود د امریکا د کانګرس یو غړی وايي، د طالبانو حکومت د امریکا استخباراتو ته سپکاوی کړی دی. د امریکا د کانګرس غړی لینډسي ګراهام پر خپل ټویټر لیکلي چې د طالبانو دا ځواب نه یوازې چې د امریکا د استخباراتو ته سپکاوی دی بلکې دا هم ښيي چې طالبان نه دي بدل شوي. وروسته له هغه چې امریکا په افغانستان کې د القاعده شبکې مشر ایمن الظواهري د وژلو اعلان وکړ  د طالبانو حکومت څلور ورځې ځنډ سره ددې اعلان په غبرګون اعلامیه ورکړه. ... Читать дальше...

د پاکستان تحریک انصاف سیاستوالانو، غړو او پلویانو د اګست پر څلورمه د اسلام اباد او پېښور په ګډون په یوشمېر ښارونو کې د انتخاباتي کمېشن پرضد احتجاجي غونډې کړې دي. کمېشن د اګست پر دویمه په فیصله کې ویلي ول چې تحریک انصاف له بهره ممنوعه چندې ترلاسه کړې دي. د ګوند مشر عمران خان احتجاجونو ته په ویډیويي وینا کې تور پورې کړ چې "پټ قوتونه" یې کمېشن پرضد کاروي خو په دې اړه یې سپیناوی و نه کړ. کمېشن وايي، ټولې پرېکړې له قانون او ایین سره سمې کوي. په همدې حال کې د پاکستان حکومت ویلي دي چې د عمران خان د نااهلۍ لپاره سپریم کورټ ته ځي. Читать дальше...

دا ځل په "مشال مرکه" کې د خيبر پښتونخوا د اعلا وزير وياند بيرسټر محمد علي سيف مېلمه دي. نوموړی له صوابۍ سره تعلق لري او د پرويز مشرف په واکمنۍ کې وفاقي وزير او بيا سېنېټر منتخب شوي وو. بيرستر سيف په ۲۰۲۱م کال تحريک انصاف ګوند کې شامل شوي وو او د خيبر پښتونخوا حکومت د وياند په توګه دنده ترسره کوي. نوموړی وايي، قبايلي ضلعو پرمختګ لپاره پوره هڅې کوي. ده وويل چې په وفاق کې د دوي حکومت نه نېشته او دا يوه وجه ده چې د هغو ضلعو لپاره پانګونو کې له ستونزو سره مخامخ دي خو د دي باوجود پرمختيايي کارونو ته يې دوام ورکړي. Читать дальше...

عدالت د اګست پر څلورمه د ۲۰۲۰ز کال د سهراب ګوټ جلسې پر مهال په دایره شوې مقدمه کې پر علي وزیر د ریاست پرضد د ویناګانو او د خلکو پارولو تورونو جاج واخیست او خپله پرېکړه یې محفوظه کړه.

د امریکا د اف. بی. ای مشر په افغانستان کې د القاعده مشر ایمن الظواهري تر وژل کېدو وروسته له دغه هېواده پر امریکا د دې ډلې د احتمالي بریدونو په اړه اندېښنه ښودلې. د FBI مشر کریسټوفر وري چې د پنجشنبې په ورځ يې د کانګرس د قضایي کمېټې ناسته کې خبرې کولې، وویل له افغانستانه د امریکايي ځواکونو په وتلو سره هغه اندېښنه لري چې د استخباراتي معلوماتو د راټولولو سرچینې به له لاسه ورکړي او په دې سره به لویه استخباراتي خلا رامنځته شي. نوموړي ويلي: "په ځانګړې توګه اوس چې موږ له افغانستانه وتلي يو نو زه د منابعو... Читать дальше...

په نړيوالو ميراثونو کې د ثبتېدو لپاره يونسکو ته د بابر بڼ وړانديز، افغانستان کې د کتاب د چاپ چارو ټکني کېدل او لاملونه يې، د ډاکټر محمد تنها د ساينسي مقالو پر نثر له نوموړي سره خبرې، شعر او يو شمېر نور ادبي او فرهنګي موضوعات د دې اوونۍ په خپرونه کې درته وړاندې کېږي. ازادي راډيويي مجله چې اوونيزه خپرونه ده، پر ادبي او فرهنګي موضوعاتو په‌کې مطالب راټوليږي. دا خپرونه چې د ازادي راډيو همکار احمد شيبر يې جوړوي د لاندې غږيز فايل په کليک کولو يې اورېدلی شئ:

د ایران او ترکیې په پوله کې له یوه ډله افغان کډوالو سره د ناوړه چلند او تاوتریخوالي ویډیوګانو ګڼ غبرګونونه پارولي. لږ تر لږه دوه ویډیوګانې لاس په لاس کېږي چې په‌کې ګڼ افغان پناه غوښتونکي په یوه واړه ځای کې لوېدلي او وهل ټکول کېږي. پناه غوښتونکي چې لاسونه او پښې یې په ځنځیرونو تړلي وايي چې که کورنۍ یې پيسې ور ونه لیږي دا خلک یې وژني. که څه هم ځینو رسنیو ویلي چې د ترکیې پولیسو دا افغان پناه غوښتونکي نیولي خو لا خپلواکو سرچینو دا خبره نه ده تأیید کړې. مخکې تر دې بیا د ترکیې د سرحدي پولیسو په... Читать дальше...

د پاکستان د موسمي چارو اداره وايي، روان کال په هغه هېواد کې د تېرو کلونو پرتله د وسې او د پشکال د بارانونو شدت د پخوا پرتله زیات وو او په ځانګړي ډول په بلوچستان او سیند کې په تېرو ۲۰ کلونو کې داسې بارانونه نه دي شوي. د قدرتي افتونو پرضد د مبارزې اداره (پي ډي اېم اې) وايي، په پاکستان کې سږ کال د بارانونو او سېلاوونو پر مهال شاوخوا ۳۰۰ کسان وژل شوي او لوی ځاني زیانونه یې اړولي دي. هلته په بلوچستان کې سېلاو ځپلي وايي، مرستو او سرپناه ته اړتیا لري. حکومتي ادارو په هغه صوبه کې د ناروغیو خپرېدو مخنیوي لپاره طبي کیمپونه هم لګولي دي. Читать дальше...

د بښنې نړیوال سازمان اوکرایني ځواکونه تورن کړي چې د استوګنې په ودانیو، ښوونځیو او روغتونونو کې په مېشتېدو سره ملکي وګړي په خطر کې اچوي. د بښنې نړیوال سازمان دغه تور د کییف له تُند غبرګون سره مخ شوی دی. د بښنې د نړیوال سازمان عمومي منشي، اګنیس کالامارد، وویل چې "د دې ډلې څېړونکو" د اوکراین د ځواکونو یو لړ کړنې مستند کړي چې په ګڼ مېشته سیمو کې د عملیاتو پر مهال ملکي وګړي له خطر سره مخ کوي. د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زلنسکي بېګا په خپله ویډیويي وینا کې وویل، حتی په فرضي ډول هم داسې کوم شرط نه‌شته چې د روسیې د برید دې پرې توجیه شي. Читать дальше...

په کونړ ولایت کې د معتادینو د درملنې داخل بستر مرکز ناروغانو خدمتونه د بودجې د نشتوالې له امله درېدلي دي. د دې مرکز چارواکو ازادۍ راډيو ته وويل چې، له يوولسو مياشتو راهيسې د دې مرکز امکانات بند شوي او له څو میاشتو راهيسې په دې مرکز کې هيڅ معتاد نه دی بستري شوی. جان محمد لس کاله مخکې خپله شخصي ځمکه دولت ته وړیا ورکړه چې د معتادینو د درملنې مرکز په‌کې جوړ کړي او د دې لسو کالو په بهير کې په هرو (۴۵) ورځو کې د شلو معتادینو درملنه په‌کې کېدل او دا معتادین خپلو کورنیو ته روغ رمټ سپارل کېدل. خو نږدې... Читать дальше...

په هند کې د افغانستان اړوند نشه‌يي موادو د قاچاقو يوه شبکه کشف او له منځه يوړل شوه. د نشه‌يي موادو د قاچاقو دا شبکه چې سرچينه يې په افغانستان کې بلل شوې، د نشه‌يي موادو د قاچاقو لړۍ یې له پاکستان څخه تېرېږي او بيا هند ته رسېږي، په هند کې د ځينو قاچاق کوونکو په نيولو سره له منځه ولاړه. د هند د نشه‌يي موادو د کنټرول ادارې راپور ښيي چې له سيمې، په تېره بيا ميانمار او افغانستان څخه دې هېواد ته د نشه‌يي موادو قاچاق ډېر شوی دی. د هندو (The Hindu) نومې يوې هندۍ ورځپاڼې د نشه‌يي موادو د قاچاقو يوې شبکې د ويجاړېدو په اړه راپور خپور کړی دی. Читать дальше...

د اوکراین پوځ پرون (پنجشنبې) وویل چې روسي ځواکونو لږ تر لږه دوه ځلې پر پیسکي کلي حمله کړې خو بریدونه یې تمبول شوي دي. د اوکراین پوځ په دې سیمه کې، چې دونیڅک ښار ته نږدې ده، د خپلو مخالفو وسله والو پر ضد له اتو کلونو راهیسې کلکې مورچې جوړې کړي دي. د روسیې دفاع وزارت هم پرون تأیید کړه چې ځواکونو یې پر پیسکي سیمې یریدونه پیل کړي دي. د اوکراين په بېلابېلو سيمو کې د روسي او اوکرايني ځواکونو ترمنځ لا هم شديده جګړه روانه ده. د اوکراين ولسمشر ولودمير زلنسکي تېره ورځ ويلي و، اوکراين کې د جګړې لومړۍ کرښې دوزخ ته ورته دي. Читать дальше...

د عامې روغتيا رياست ځايي مسؤلين وايي، په زابل کې پرون مازدیګر په یوه ترافیکي پېښه کې لږ تر لږه ۵ تنه ټپیان شول. په زابل ولایت کې د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا رئیس ډاکتر عبدالحکیم حکیمي ازادي راډیو ته وویل چې د زابل د مرکز کلات د «کاکړانو چینې» په سیمه کې د دوو موټرو د ټکر په نتیجه کې ټپیان شوي کسان د کلات روغتون ته وروړل شوي دي. د لارو خرابوالی، له ترافیکي قوانینو سره نه بلدتیا او د موټر چلوونکو بې احتیاطي په افغانستان کې د ترافیکي پېښو د ډېروالي عمده علتونه ګڼل کېږي. په دې وروستيو کې د... Читать дальше...

د افغانستان برېښنا شرکت، چې د طالبانو تر واک لاندې فعالیت کوي، وايي چې د وارداتي برېښنا له درکه یې د ګاونډیو هیوادونو پورونه ورکړي دي. د دغه شرکت د سوداګري چارو رئیس مولوي عبدالرحمان ویلي چې افغانستان ګاونډیو هېوادونو ته ۱۳۸ میلیون ډالره پور ادا کړی دی. ده ونه ویل چې ټولټال برېښنا شرکت د ګاونډیو هېوادونو څومره پوروړی دی. خو د دغه شرکت مالي او اداري رئيس د چهارشنبې په ورځ په یوه خبري غونډه کې وویل چې د تاجکستان نیمايي پور یې بېرته ورکړی دی. افغانستان له ازبکستان، تاجکستان، ترکمنستان او ایران... Читать дальше...

ایراني رسنۍ وايي، د دغه هېواد د پلازمېنې په شمال کې په سېل کې د ۲۳ تنو بې درکه شویو کسانو مړي یې موندلي چې د هغو په منځ کې ۵ تنه افغانان دي. د تهران د امام زاده داوود په سیمه کې تېره اوونۍ لسګونه تنه سېل یووړل. ایراني رسنیو د تهران ولایت د پولیس چارواکو په قول ویلي چې تر اوسه پورې یې د ۲۳ تنو مړي موندلي او د ډي این اې ازمېښت له مخې ورته څرګنده شوې چې د هغو په منځ کې ۵ تنه افغانان دي او خپلو کورنیو ته یې سپارلي دي. د ځینو راپورونو له مخې، د تهران په شمال کې د تېرې اوونۍ په سیلونو کې لږ تر لږه ۲۰۰ تنه مړه شوي یا بې درکه شوي دي.

په هرات کې د طالبانو د حکومت امنیه قومانداني وايي، یو تن یې په دې تور نیولی چې خپله مور یې په څلور نیم لکه افغانۍ پلورلې وه. دې قوماندانۍ پرون (پنجشنبې) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې نیول شوي کس د دوو نورو کسانو په همکارۍ نکاح شوې ښځه پلورلې وه. په خبرپاڼه کې دا هم راغلي چې نیول شویو کسانو پر خپلو تورونو اعتراف کړی دی. د طالبانو له واک ته رسېدو او د بې روزګارۍ او لوږې له زیاتېدو وروسته په ځلونو د ماشومانو په تېره بیا د کم عمره نجونو د پلورلو خبرونه خپاره شوي خو دا لومړی ځل دی چې د یو چا له لوري د خپلې مور د پلورلو ادعا کېږي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن، چې کمبودیا ته تللی، په دغه هېواد کې د قطر له باندینو چارو وزیر محمدبن عبدالرحمان آل ثاني سره د افغانستان په اړه خبرې وکړې. د قطر د باندنیو چارو وزیر په یوه ټویټ کې لیکلي چې د کمبودیا د کنفرانس په څنډه کې یې له خپل امریکايي ساري سره د افغانستان د حالاتو او د ایران د اټومي پروګرام په اړه خبرې کړي دي. د امریکا او قطر د بهرنیو چارو وزیرانو دا خبرې وروسته له دې کړي چې د شنبې په ورځ (جولای ۳۰) د امریکا بې پېلوټه الوتکو په کابل کې د القاعده شبکې پر مشر ایمن الظواهري برید وکړ اونوموړی یې وواژه.

د بشري حقونو د څار سازمان له بېلابېلو هېوادونو وغوښتل چې له افغان طالبانو سره په بانکي مسلو کې فوري موافقې ته ورسېږي. دې سازمان د پنجشنبې په ورځ په یوه اعلامیه کې وویل، په افغانستان کې د بشري بحران مخه په اغېزمن ډول نه شي نیول کېدای مګر دا چې د امریکا متحد ایالتونه او نور هېوادونه پر بانکي سکتور محدودیتونه نرم کړي چې مشروع اقتصادي فعالیت او بشري مرستو ته لار هواره شي. د بشري حقونو د څار سازمان په خپله اعلامیه کې د سوال او ځواب په بڼه په افغانستان کې اقتصادي بحران او پر هغه د لاسبري کېدو د ګامونو یادونه کړې ده. Читать дальше...

د افغانستان په پلازمېنه کابل کې د القاعده د مشر ایمن الظواهري د وژل کېدو په اړه د طالبانو چوپتیا ماتېدو ته د انډیپنډنټ په ګډون ګڼو ورځپاڼو او خپرونو پام اړولی. د طالبانو حکومت د پنجشنبې په ورځ د یوې اعلامیې په خپرولو سره ادعا وکړه چې افغانستان ته د الظواهري له راتګ او په کابل کې له اوسېدو هیڅ خبر نه لري. انډيپنډنټ ورځپاڼه: انډیپنډنټ ورځپاڼه په دوحه کې د طالبانو د سیاسي دفتر د مشر سهیل شاهین له قوله لیکي چې ویلي یې دي، طالبان په کابل کې د امریکا د بې پیلوټه الوتکې د برید په اړه څېړنه کوي. ... Читать дальше...

د افغانستان د پلازمېنې کابل په زړه کې د القاعده شبکې د مشر ایمن الظواهري وژل کېدو ګڼې پوښتنې پارولي دي. د دغو پوښتنو په منځ کې یوه هم دا ده چې ایا د نوموړي په وژلو کې له امریکا سره پاکستان مرسته کړې او که نه ده؟ پاکستان د ۲۰۰۱ د سپټمبر د یوولسمې له تروریستي حملو وروسته اعلان وکړ چې د تروریزم پر ضد د امریکا متحد دی او په تېرو دوو لسیزو کې یې په افغانستان کې مېشتو امریکايي او ناټو ځواکونو ته اجازه ورکړې وه چې د دغه هېواد له ځمکې او هوا څخه په استفادې خپلو ځواکونو ته اکمالات او یا حملې وکړي. د پاکستان... Читать дальше...