Новости за 16.11.2022

د ناټو سرمنشي وایي، د دغه سازمان په غړي هېواد پولنډ کې چاودنې په ظاهره د اوکراین د دفاعي توغندیو له کبله شوي دي. په دغو چاودنو کې چې د پولنډ په ختیځ کې د اوکراین کرښې ته نږدې شوي دي، دوه تنه وژل شوي. د ناټو سرمنشي ینس سټولټنبرګ وایي، د پولنډ دننه د توغندیو لګېدل که څه هم د روسیې کار نه دی، خو دی وایي، مسوولیت یې روسیې ته ور اوړي. د ینس سټولټبنرګ او ځینو نورو لوېدیځو ډيپلوماتانو استدلال دادی چې روسیې په اوکراین کې جګړه پيل کړې او د هر ډول عواقبو او اغېزو پړه هم د مسکو پر غاړه ده. سټولټڼبرګ... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د روسیې ځانګړی استازی ضمیر کابلوف وايي، هېواد يې د افغانستان په شمال کې د داعش ډلې له فعالیتونو اندېښمن دی. د ټاس خبري اژانس د راپور پر بنسټ، ضمیر کابلوف دا خبرې نن د مسکو فارمټ په ناسته کې د افغانستان په اړه کړي دي. د کابلوف په خبره روسیه د افغانستان په شمال کې په هغو سیمو کې د داعش د وسله والو د موجودیت په اړه اندېښنه لري چې د مرکزي اسیا د هېوادونو سره پر پولو پرتې دي. نن مسکو د افغانستان په اړه د یوې ناستې کوربه دی. دې غونډې ته طالبان نه دي وربلل شوي. تر د مخکې په افغانستان... Читать дальше...

د چک جهموریت د پارلمان غړیو د یو داسې پرېکړه لیک ملاتړ کړی چې د روسې حاکم نظام يې ترهګر بللی دی. دا پرېکړه لیک تېره ورځ د ۱۲۹ مثبتو او ۱۴ مفني رایو په ترلاسه کولو سره تصویب شو. دغه پرېکړه لیک د روسیې له خاورې سره د اوکرایین د څلور ختیځو سیمو یو ځای کول غندلي. روسیې په دې سیمو کې له یوې ټولپوښتنې وروسته دا سیمې د روسیې برخه وګرځولې. د اروپا شورا پارلماني اسمبلۍ تېره میاشت داسې یو پرېکړه لیک تصویب کړ چې د روسیې حاکم نظام په کې یو ترهګریز نظام معرفي شوی و.

د ایران د قضایه قوې د رسنیو مرکز خبر ورکړی چې یوې محکمې یو اعتراض کوونکی چې د تېر سپټمبر راهیسې د مهسا امیني د وژلو وروسته اعتراضونو پر مهال نیول شوی و د مرګ په سزا محکوم کړی دی. مهسا امیني د نامناسب حجاب اغوستلو په تور د ایران د ګشت ارشاد پولیسو له خوا نیول شوی وه چې وروسته یې روغتون کې ساه ورکړه. د هغې مړینې په ایران او له ایران څخه بهر پراخ اعتراضونه راوپارول. دا په درېیو وروستیو ورځو کې دویم اعتراض کوونکی دی چې په اعدام محکومېږي. د قضایه قوې د رسینو مرکز د راپور پر بنسټ یوه بل اعتراض... Читать дальше...

د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د ځانګړي سرمفتش ادارې یا سیګار موندلې چې ښايي طالبانو هغو لسګونه میلیون ډالرو ته لاسرسی پیدا کړی وي، کوم چې امریکا د افغانستان پخواني حکومت ته له سقوط مخکې سپارلي وو. د سیګار په راپور کې د دې پیسو اندازه ۵۷،۶ میلیونه ډالره ښودل شوې او په کې راغلي: "وروسته له دې چې پیسې انتقال شوې، امریکایي ادارو پر دې پیسو څار له لاسه ورکړ او د افغانستان دولت خپلو موخو له پاره د دې پیسو د لګولو واک تر لاسه کړ." د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د ځانګړي سر مفتش د دفتر... Читать дальше...

د اسلام اباد های کورټ د معلوماتو غونډولو کمېټۍ غړو د ورکو بلوڅانو له کورنیو او وکیلانو سره لیدلي دي. د هغې کمېټۍ مشري د بلوچستان نیشنل ګوند مشر او د قامي اسمبلۍ غړی اختر جان مېنګل کوي. د نومبر ۱۵مې د ملاقاتونو موخه د ورکو بلوڅانو په اړه معلومات غونډول دي. هغه کمېټي به د روان کال تر ډېسېمبره خپل معلومات های کورټ ته وړاندې کوي. دا ځانګړی رپورټ د یوه ورک بلوڅ د ورور په غږ پیلېږي.

د طالبانو د مشر ملاهبت الله اخوندزاده د نوي فرمان په اړه چې په کې د شرعي حدودو د پلي کولو خبره یاده شوې ده، له غبرګونونو وروسته د بشري حقونو د څار سازمان د اروپايي رسنیو مشر انډرو اسټرو هلین وايي، طالبان په افغانستان کې وحشت خپروي. شریفه همرا د طالبانو د حکومت له خوا ورځ تر بلې د مېرمنو د حقونو له اخیستلو نه ناخوښې وه . دغه مېرمن چې د طالبانو د واکمنۍ په دواړو دورو کې د ښځو د ژوند شاهده ده، په دې باور ده چې دا ځل طالبانو د خپلې پخوانۍ واکمنۍ په پرتله د ښځو او نجونو حقونه لا زیات تر پښو لاندې کړي دي. Читать дальше...

د افغانستان د ۱۴ کلونو د کم عمره ځوانانو فوټبال لوبډلې د منځنۍ اسیا د فوټبال جام په سیالیو کې خپله درېیمه لوبه وبایلله. له دوه پرلپسې بریاوو وروسته ماتې. د افغانستان د فوټبال له ۱۴ کلونو کم عمره ځوانانو د منځنۍ اسیا د هېوادونو له ۱۴ کلونو د کم عمره ځوانانو د فوټبال جام په سیالیو کې له ازبکستانه یو د صفر پر وړاندې ماته وخوړه. د افغانستان د فوټبال فدراسیون وايي، افغانستان به وروستۍ لوبه د راتلونکې جمعې په ورځ د تاجکستان سره وکړي. د دې فدراسیون ویاند فېروز معشوف ازادي راډيو ته وویل: "د راتلونکې... Читать дальше...

د امریکا ولسمشر جوبایډن ویلي، هغه دوه توغندي چې پر پولنډ لګېدلي د اوکراین دفاعي توغندي دي. رویټرز خبري اژانس په ناټو کې د یوې سرچینې په حواله چې نوم یې نه دی یاد شوی، نن دغه خبره داسې مهال کړې چې د ناټو د غړو هېوادونو استازي په همدې تړاو بروکسل کې یوې بېړنۍ غونډه کې جرګه شوي دي. تر دې وړاندې هم جوبایډن ویلي و، داسې نه ښکاري چې دغه توغندي دې چې د پولنډ په ختیځ کې یې دوه تنه وژلي، له روسیې توغول شوي وي. د پولنډ په ختیځ کې چې له اوکراین سره ګډه پوله لري، پرون سه شنبه دوه توغندي ولګېدل او داسې وانګېرل شوه چې ګواکې روسي پوځیانو توغولي دي. Читать дальше...

د نومبر ۱۶مه د ملګرو ملتونو له زغم نړیوالې ورځې سره سمون خوري. د ملګرو ملتون ساینس، تعلیم او کلتور اداره (یونېسکو) وايي، دا ورځ په ټولنو کې برداشت یا زغم ته د ودې ورکولو په موخه د اګهۍ خپرولو لپاره لمانځي. اداره وايي، غواړي دا پوهاوی عام شي چې نړۍ له بېلابېلو فرهنګونو جوړه ده. دا ورځ په داسې حال کې لمانځل کېږي چې د پښتنو ټولنه د تشدد او ناکرارۍ ښکار ده. پر دې موضوع مو د کرک په خوشال خان خټک کې د انګرېزۍ څانګې له استاد ډاکتر سید حنیف رسول سره خبرې کړې دي او ورڅخه مو پوښتلي چې په ټولنه کې د زغم د ودې... Читать дальше...

د خيبر پښتونخوا په لکي مروت کې د نومبر پر ۱۶مه په يوه وسلوال بريد کې شپږ پوليسان وژل شوي دي. د دې حملې ذمه واري ناقانونه وسله والې ډلې تحریک طالبان پاکستان په داسې حال کې منلې چې له دې ډلې سره د حکومت د اوربند تړون لاهم پر ځای دی. دا چې پر اوربند سربېره پاکستانيو طالبانو ولې بريدونو ته دوام ورکړی دی؟ د مشال تر رڼا لاندې اوونيزه خپرونه کې پر همدې موضوع بحث شوی دی چې د غږ په ځای کې یې اورېدلای شئ.

اوکراین د توغندي ورولو تور پر روسیې پورې کړی خو مسکو دا خبره رد کړې چې ګواکې توغندي یې د پولینډ پر خاوره پرېوتي او ویلي یې دي چې دا ډول راپورونه "د وضعیت د لا خرابولو لپاره په لوی لاس" د "پارونې" معنا لري.

د طالبانو د قطر د دفتر مشر سهیل شاهین ازادي راډیو ته تأیید کړه، چې د کرېکټ نړۍوالې شورا د افغانستان کاري ډلې له غړو سره په لیدنه کې هغوی ته ویلي، چې دوی د کرېکټ له اوسنۍ ملي لوبډلې ملاتړ کوي او د ښځو د لوبډلې په اړه به هم په راتلونکې کې د اسلامي ارزښتونو په رڼا کې پرېکړه وشي. ښاغلي شاهین دا خبره په یو لیکلي پیغام کې ازادي راډیو ته وکړه. دا څرګندونې وروسته له هغه کېږي، چې د کرېکټ نړۍوالې شورا د افغانستان د کرېکټ د څار او راپور ورکولو کاري ډلې د دې شورا په ناسته کې ویلي دي، چې په دوحه کې یې د طالبانو... Читать дальше...

د چمن يو ځايي سوداګر نيک محمد د نومبر پر ۱۶مه مشال راډيو ته وويل چې د لارې بندېدو په نتيجه کې دواړو خواوو ته سلګونه ځايي کاروباريانې بېروزګاره شوي دي. "دلته به هره ورځ خلکو تجارت کاوه او يوې او بلې غاړې ته به يې مالونه وړل خو اوس بېکاره ناست دي او د د ماخستن ډوډۍ نه لري. "

د ناټو غړي هېوادونه نن (د نومبر په ۱۶مه) د پولنډ په غوښتنه بېړنۍ غونډه جوړوي. دوو اروپایي ډیپلوماتیکو سرچینو، چې نومونه یې نه‌دي اخستل شوي، رویټرز اژانس ته ویلي چې دوی د ناټو سازمان د څلورمې مادې له مخې په نننۍ غونډه کې وضعیت ارزوي. د ناټو سازمان د جوړښت د معاهدې د دغې مادې له مخې که د ناټو هر غړی د ځمکنۍ بشپړتیا، سیاسي خپلواکۍ یا امنیت ګواښ احساسوي، د سازمان نور غړي یې په تړاو هر ډول اندېښنې ښودلی شي. د پولنډ د ملي امنیت سلاکار جاسیک سیویرا ( Jacek Siewiera ) ویلي، دوی د دغو توغندیو د لګېدلو... Читать дальше...

د متحده ایالاتو د ملي استخبارات ادارې د ترهګرۍ مرکز مشرې کریستین ابي زید د امریکا د ولسي جرګې د کورنۍ امنیت کمېټې ته وویل، چې تاوتریخوالی او افراطیت لا هم د لوېدیځ لپاره یو ګواښ دی. اغلې ابي زید دې کمېټې ته وویل، داسې ښکاري چې د داعش خراسان څانګه به له افغانستانه بهر عملیات کوي. نوموړي ويلي: "کوم ګواښ چې زه د افغانستان په اړه ډېره اندېښمنه کړې یم هغه د داعش د خراسان څانګه ده، چې پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنۍ تر اوسه يې له ځانه ډېره وړتیا ښودلې، دوی ان له افغانستانه بهر په ورڅېرمه سیمو... Читать дальше...

پاکستاني چارواکي وايي وسله‌والو کسانو په خېبر پښتونخوا ایالت کې د پولیسو په یوه موټر کې شپږ کسان وژلي دي. د پولیسو افسر ربنواز خان نن سهار وویل، په لکي مروت ولسوالۍ سیمه کې دا حمله هغه مهال وشوه چې پولیس په سیمه کې د ګزمې په حال کې و. بریدکوونکي په تېښته بریالي شوي دي. د دې حملې مسوولیت تراوسه کومې ډلې نه دی منلی، خو اسلامپالې ډلې، له هغې ډلې پاکستاني طالبان په دې سیمه کې فعال دي او کله ناکله پر امنیتي ځواکونو وسله والې حملې کوي. د ربنواز خان په وینا چې په دې اړه تحقیقات پیل شوي دي.

د امریکا ولسمشر جو بایډن په پام کې لري چې له اوکراین سره څه باندې ۳۷ملیارد ډالره مرسته وکړي. په داسې حال کې چې روسیې ته د تېرو نهو میاشتو په جګړو کې ډېر تلفات اوښتي، تمه ده چې دا لویه مالي مرسته به د اوکراین ملاتړ وکړي. دا مرسته داسې مهال اعلانېږي چې پر اوکراین د روسیې حملې دوام لري او په دې ترڅ کې د روسیې پوځ پرون پر اوکراین ګڼ راکټونه وتوغول. دا توغندي د اوکراین په څو سیمو کې د انرژۍ پر تاسیساتو ولګېدل چې په نتیجه کې یې په پلازمېنه کییف او نور ښارونو کې تیاره خوره شوه. اوکرایني چارواکي... Читать дальше...

په داسې حال کې چې په دوحه کې روانه میاشت د فټ بال نړیوال جام پیلیږي، د قطر په شمالي سیمه کې د الزباره او عین محمد د کلتوري ورثې د ځایونو سره نږدې په صحرا کې د ځینو هنرمندانو هنري زیارونه نندارې ته وړاندې کړل شوي دي. د نندارتون مرام د انسانانو تر مینځ ښو اړیکو ته وده ورکول او زمکې ته په ورپیښو ستونزو غور کول دي. په دغه اړه اې اېف پي خبري اژانس یوه ویډیو خپره کړې، چې دلته یې تاسو کتلی شئ:

د ناټو غړي به د پولنډ د غوښتنې په اساس نن بېړنۍ غونډه جوړه کړي څو هغه راپورونه وڅېړي چې وايي، د روسیې له خوا پر اوکراین توغول شوي دوه توغندي د پولنډ په خاوره کې لګېدلي او دوه کسان یې وژلي دي. رویټرز خبري آژانس د دوو اروپايي ډيپلوماتانو له قوله چې نوم یې نه‌دی یاد شوی راپور ورکړی چې دا غونډه د ناټو د تړون د څلورمې مادې پربنسټ جوړېږي. د دې مادې د حکم په اساس د ناټو هر غړی کله چې ځمکنۍ بشپړتیا، سیاسي خپلواکي او امنیت یې له خطر سره مخامخ کېږي، خپلې اندېښنې له نورو غړو سره مطرح کولای شي. د پولنډ... Читать дальше...

د امریکا مخکیني ولسمشر ډونالډټرمپ رسما اعلان کړی چې د ۲۰۲۴ کال د ولسمشرۍ په انتخاباتو کې ګډون کوي. ښاغلي ټرمپ نن په فلوریډا ایالت کې خپلو پلویانو ته په وینا کې وویل چې، د امریکا بیاځلي برم له همدې شېبې پیلېږي. ټرمپ دا اعلان یوه اونۍ وروسته له هغه کوي چې جمهوریپال ګوند د کانګرس لپاره په منځمهالو انتخاباتو کې هومره چې تمه کېده بریا ترلاسه نه کړه او ډېر هغه کاندیدان چې ټرمپ تایید کړي و، ناکام شول. ښاغلي ټرمپ دې انتقادونو ته چې ګنې جمهوریپال ګوند ته د رایو د کمېدو باعث دی دی، په ځواب کې د هغو کاندیدانو یادونه وکړه چې بریالي شوي دي. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو سیاسي دفتر یا یوناما تفریحي پارکونو، حمامونو او ورزشي سالونونو ته د ښځو پر تګ د بندیز په اړه اندېښنه ښوولې ده. دا پر ښځو او نجونو د طالبانو د زیاتېدونکو محدودیتونو د لړۍ وروستی مورد دی، چې ورباندې انتقادونه شوي دي. زموږ همکار له ګلالۍ صافۍ څخه چې په تېر جمهوري نظام کې یې د ولسي جرګې د استازې په توګه هم کار کړی، د مرکې په پیل کې پوښتنه کړې: د یوناما دا اندېښنه څومره د اهمیت وړ ده؟ د اغلې ګلالۍ صافۍ مرکه د لاندې غږيز فايل په کېکاږلو اورېدلی شئ:

ملګرو ملتونو ویلي، چې د نړۍ نفوس پرون سې شنبه (د نوامبر ۱۵مه) اتو ملیاردو ته ورسېد. د رویټرز اژانس د راپور له‌مخې، هند او چین د نړۍ په سطحه تر ټولو زیات نفوس یا وګړي لري. د هند د وګړو شمېر یو ملیارد او درې سوه او اتیا ملیون تنه اټکل شوی، چې تر چین یو څه کم دی. نړیوال بانک د چین د وګړو شمېر یو ملیارد او څلور سوه ملیونه اټکل کړی دی. ملګرو ملتونو ویلي، چې هند به راروان کال یعنې په ۲۰۲۳م کې د نړۍ تر ټولو د زیات وګړي لرونکی هېواد وي.

سپینه ماڼۍ وايي، چې پر اوکراین د روسیې تازه حملې به د جي شل ډلې د غړو هېوادونو په منځ کې پر نړۍ د اوکراین د جګړې د اغېزو په باب د اندېښنو سبب شي. د فرانسې خبري اژانس په وینا، سپینې ماڼۍ ویلي، داسې ښکاري چې د سې شنبې په ورځ میزاییل د اوکراین په پلازمېنه کییف او نورو ځایونو کې پر استوګنیزو ودانیو لګېدلي دي. راپورونه وايي د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار جیک سالیوان پرون ویلي، چې هېواد یې دغه حملې غندي. هغه ویلي روسیې یو وار بیا د خلکو ژوند ګواښلی او د اوکراین حیاتي بنسټونه له خاورو سره خاورې کوي. Читать дальше...

واشنګټن ټایمز ورځپاڼه: د امریکا چاپ واشنګټن ټایمز ورځپاڼې د شرعي حدودو د عملي کولو په اړه د طالبانو د مشر وروستي ټینګار ته کتنه کړې ده او لیکي چې د طالبانو تر ولکې لاندې افغانستان یوځل بیا د جنایتکارانو لپاره د اعدامونو او د وجود د غړو د پرې کولو سزاګانې ورکوي. د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد په روانه اوونۍ کې پر ټویټر ولیکل چې د طالبانو لوی مشر ملاهبت الله اخندزاده له یو شمېر قاضیانو سره په کتنه کې هغو ته سپارښتنه کړې چې د ځانګړو جرمونو لپاره د شریعت له مخې احکام جاري کړي. حدود او... Читать дальше...