Новости за 04.09.2022

پاکستان د کرکټ په شل اووریزه ایشيا کپ کې هند ته په ۵ ويکټو ماتې ورکړه. د سپتمبر په څلورمه، په دوبۍ کې شوې دې سیالۍ کې پاکستان د هند د ۱۸۲ رنزونو هدف په شلم اوور کې پوره کړ. د پاکستان لخوا، محمد رضوان تر ټولو ډير ۷۱ رنزونه وکړل. محمد نواز په بېټينګ کې ۴۲ رنزونه وکړل او د بالينګ په وخت یې دوه ویکټې واخیستې. په دې سیالۍ کې لومړی بېټينګ هند وکړ او په شل اوورونو کې یې د ۷ لوبغاړو په اوټ کېدو ۱۸۱ رنزونه جوړ کړل. د هند لخوا ويرات کوهلي تر ټولو ډير ۶۰ رنزونه وکړل. رضوان د لوبې په پای کې وويل چې که... Читать дальше...

د ملي مقاومت په نوم جبهې په یوه راپور کې طالبان د سیمه ییزو محاکمو، زنداني کولو، شکنجه کولو او د پخواني رژیم د کارکوونکو د وژلو په ګډون له بشري حقونو څخه په سرغړونې تورن کړي دي، هغه ادعا چې د طالبانو حکومت رد کړې ده. د طالبانو د حکومت ضد د احمد مسعود په مشرۍ د ملي مقاومت په نوم ملي جبهې د طالبانو حکومت د بشري حقونو په نقضولو تورن کړ. د دې جبهې په کلني راپور کې ادعا شوې، چې طالبانو د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو په ځانګړي ډول پنجشېر، بغلان او تخار کې د پخوانیو پوځيانو، ملکي وګړو، سیاسي او مدني... Читать дальше...

په داسې حال کې چې د طالبانو حکومت ادعا کوي، چې په افغانستان کې سیاسي ګوندنه تفرقه اچونکي دي، سیاسي ګوندونه بیا د طالبانو حکومت عدم مشروعیت ته ګوته نیسي او د چارواکو دا ډول څرګندونې یې ناقانونه ګني. په داسې حال کې چې د طالبانو حکومت په افغانستان کې د سیاسي ګوندونو فعالیت بې ګټې بولي او ادعا کوي چې دغه ګوندونه د خلکو تر منځ تفرقې ته لمن وهي، د یو شمېر سیاسي ګوندونو استازي وايي، هغه ډله چې په افغانستان کې کورنی او بهرنی مشروعیت نه لري نه شي کولای د سیاسي ګوندونو فعالیتونه وننګوي. د افغانستان د ګوښه... Читать дальше...

په داسې حال کې چې په تېر یو کال کې په افغانستان او د خیبر پښتونخوا په یوشمېر برخو کې پر ښځو د محدودیتونو رپورټونه خپاره شوي، په متحده عربي اماراتو کې یوې ښځې د ګاډو مستريخانه پرانیستې ده. دا د ګاډو د مرمت لومړی ورکشاپ دی چې ښځه یې چلوي. هغه وايي، په عربي ټولنه کې هم په ځینو برخو کې د ښځو کار کول ښه نه بلل کېدل خو اوس بدلون راغلی دی. د اې اېف پي له ویډیو جوړ رپورټ.

د کرنې ریاست د مالدارۍ برخې امر کبیر اسلمي د سېپټېمبر پر درېيمه مشال راډيو ته وويل چې د مچیو د خوړو شاوخوا ۷۰ فیصده سرچينې ختمې شوې دي. نوموړي زیاته کړه چې کوښښ کوي چې د مچیو د کاروبار کوونکو لپاره مرستې پيدا کړي او لاسنیوی یې وکړي.

ملګري ملتونه خبرداری ورکوي، چې له شپږم ټولګي پورته له زده کړو د نجونو محرومېدا به د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي کچه لا زیاته او هم به په اوږد مهال کې لوږه لا ډېره کړي. دغه خبرداری داسې مهال ورکول کېږي چې پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې نجونې له منځنیو او ثانوي زده کړو بې برخې شوي دي. نوریاس نوري په دې اړه د ښځو د حقونو له فعالې ماریا توتاخېل سره مرکه کړې او په پیل کې یې ترې پوښتنه کړې چې له زده کړو د نجونو محرومېدا په څه ډول د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي او د لوږې له لا زیاتېدا... Читать дальше...

القاعده شبکې په یمن کې د ملګروملتونو د یوه یرغمل کړي مامور ویډیو خپره کړه. د امریکا هغه سایټ، چې د تروریستي ډلو فعالیتونه څاري، وايي چې په عربي ټاپووزمه کې د القاعده شبکې څانګې د ملګروملتونو د یوه یرغمل کړي بنګالي مامور ویډیو خپره کړې ده. دا مامور په فبرورۍ میاشت کې په یمن کې تښتول شوی و.

د اوکراین صدراعظم دینز شمیهال د جرمني له صدراعظم اولاف شولڅ او د دغه هېواد له نورو چارواکو سره د خبرو لپاره پرون ماښام برلین ته لاړ. دی لومړنی جګپوړی اوکراینی چارواکی دی چې له څو میاشتو وروسته جرمني ته ځي. دا سفر د دوو هېوادونو ترمنځ په اړیکو کې د ترینګلتیا د پای ته رسېدو ښودنه کوي. په وروستیو کې اوکراین پر جرمني انتقاد کړی و چې د روسیې په وړاندې په حګړه کې یې د اوکراین چندان ملاتړ نه دی کړی.

په هلمند کې یو طالب چارواکی وايي، په دغه ولایت کې د هاوان د مرمۍ د چاودنې له کبله لږترلږه څلور ماشومان وژل شوي او دوه نور ژوبل دي. د هلمند د اطلاعاتو او کلتور ريیس حافظ راشد رسنیو ته ویلي چې دا پېښه پرون غرمه د نادعلي ولسوالۍ په هیواد بازار کې وشوه. د ده په وینا پېښه هغه مهال وشوه چې د یوې مدرسې ۶ زده کوونکو د هاوان له مرمۍ سره لوبه کوله. تر دې وړاندې هم د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې د پخوانیو ناچاودلو مهماتو په چاودنو کې په ځانګړي ډول ماشومانو ته مرک ژوبلې اوښتې دي.

د کرکټ د اسیايي جام په دوهم پړاو کې نن د هند او پاکستان لوبډلې له یو بل سره مخامخ کېږي. هند د دې جام په لومړي پړاو کې پاکستان مات کړی و. افغانستان پرون د دې سیالیو په دوهم پړاو کې خپله لومړۍ مسابقه پر سریلانکا وبایلله. خو په لومړي پړاو کې یې د سریلانکا له لوبډلې په لوی توپیر ګټلې وه. د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله به د چهارشنبې په ورځ د پاکستان او د پنجشنبې په ورځ له هند سره مخامخ شي.

په افغانستان کې د وچې مېوې او لاسي صنایعو ځینې سوداګر وايي، له هغې وروسته چې طالبان په ټول افغانستان واکمن شوي دوی د هوايي دهلیز له لارې هېڅ صادرات نه دي کړي. فتانه بیات چې په کابل کې د وچې مېوې او لاسي صنایعو په برخه کې د یو شرکت مسووله ده وايي، له تېر یو کال راهیسې یې د هوايي دهلیزونو له لارې هېڅ صادرات نه دي کړي. نوموړې وايي، په تېر جمهور نظام کې د هوايي دهلیزونو له لارې تازه او وچې مېوې له افغانستانه بهر صادرولې، خو د طالبانو په واکمنېدو سره دغه چاره ودرېده او په سوداګرۍ یې اغېز کړی دی. هغه زیاتوي... Читать дальше...

د قدرتي افتونو د نظم ادارې (اېن ډي اېم اې) د سېپټېمبر پر درېيمه ويلي چې تر اوسه د سېلابونو او بارانونو او د کورونو د پرېوتو له وجې ټول ۱،۲۹۰ کسان وژل شوي دي. د ادارې په وينا، په ټوله کې ۳۳ مېليونه خلک له سېلابونو اغېزمن شوي دي.

موږ د کمېټۍ په غونډه کې په کوټه کې د احتجاجي پرلت له منتظمې سمي [دین] بلوڅې او د کمېټۍ له مشر او د قانون او انصاف له وزیر اعظم نذیر تارړ سره خبره وکړې. بله دا چې په څو ورځو کې به د څلورو [یا] پینځور وفاقي وزیرانو یو پلاوی د کوټې پرلت ته ورځي.

د شوروي د وخت وروستی ولسمشر میخایل ګورباچوف پرون په هغه هدیره کې د خپلې مېرمنې ترڅنګ خاورو ته وسپارل شو چې ډېر پېژندل شوي روسان په کې ښخ دي. په زرګونو کسان پرون په مسکو کې په لیکه کې درېدلي وو څو د شوروي د وخت د وروستي ولسمشر میخایل ګورباچوف تابوت ته وروستی درناوی وړاندې کړي. ګورباچوف د هغو اساسي اصلاحاتو طراح و چې په نتیجه کې یې سړه جګړه پای ته ورسېده، خو شوروي اتحاد هم ړنګ شو. د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین په دغو مراسمو کې ګډون ونه کړ. کریملین وویل چې هغه د ډېرو بوختیاوو له کبله نه شي... Читать дальше...

د اتلولۍ دويم پړاو ته څلور لوبډلې وتلي چې پاکستان، افغانستان، هند او سري لنکا دي. د دې پړاو دویمه سیالي د سېپټېمبر پر څلورمه د پاکستان او هند ترمینځ کېږي

د ملګرو ملتونو سازمان وایي، له زده کړو د نجونو راګرځول د ښځو او نجونو د بشري حقونو تر پوښو لاندې کول دي. د ملګرو ملتونو سازمان خبرداری ورکوي، چې د نجونو په مخ د ښوونځیو تړل پاتې کېدل به د نجونو او ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي کچه لا زیاته او په اوږد مهالي کې له کاره د ښځو بې برخې کېدل به لوږه لا ډېره کړي. دغه سازمان په یوه تازه ټوېټ کې لیکلي، چې د زده کړو له حقه د نجونو بې برخې کېدل د دوی د بشري حقونو نقض دی او نجونې او ښځې په ټولنه کې ګوښه کوي. په ورته وخت کې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو... Читать дальше...

د خوراک د خوندیتوب په اړه د قامي اسمبلۍ د کمېټۍ او د واکمن مسلم لیګ (ن) یو غړي احمد رضا مانېکا د سېپټېمبر پر درېیمه مشال رېډیو ته وویل حکومت په سېلاب ځپلو سیمو کې د خوراک د کمښت پر مسله خبر دی او په دې اړه یې کار پیل کړی دی.

د پکتیا په جاني خېلو ولسوالي کې یو تن وژل شوی او درې تنه نور ټپيان شوي دي. د پکتیا طالب چارواکو پرون وویل چې دا مرګ ژوبله د جلغوزیو پر سر د دوو کورنیو ترمنځ د شخړې په وخت اوښتې ده. طالبانو دا نه دي ویلي چې له شخړې وروسته یې څوک نیولي دي که نه دي.

د هلمند په نادعلي ولسوالي کې د یوې مدرسې دننه د چاودنې له امله لږ تر لږه ۴ زده کونکي وژل شوي او درې نور ټپیان شوې دي. په هلمند کې د طالبانو چارواکي وایي چې د مدرسې ماشومانو یوه ناچاودې مرمۍ پيدا کړې وه، له هغې سره یې لوبې کولې چې چاودنه وشوه. په وژل شویو کې دوې نجونې دي. ټپیان د هلمند مرکزي ایمرجنسي روغتون ته انتقال شوي دي.

د امریکا د متحد ایالتونو فضایي تحقیقاتي مرکز د سپوږمۍ په لور له انسان پرته فضایي بېړۍ تر لېږلو لږ مخکې ودروله. ناسا پرون وویل چې د دې ماموریت تر پیلېدو مخکې یې پام شو چې د تېلو یوه ټانکۍ لیک ده. د تېرې اونۍ په پیل کې هم ورته هڅه د اته نوي متره بېړۍ په یوه سر کې د هایدروجن د لیک کېدو له امله شنډه شوې وه. ناسا غواړي چې د دې بېړۍ په واسطه بیا په ۲۰۲۵م کال کې انسان سپوږمۍ ته واستوي. په ۱۹۷۲م کال کې ناسا دولس کسان سپوږمۍ ته استولي و چې د سپوږمۍ پر غولي ګرځېدلي وو.

د حال وش په نوم ایراني ویبپاڼې خبر ورکړی دی چې د قم په زندان کې یو افغان محمد حسین علیزاده اعدام شو. علیزاده په ۱۳۹۶ کال کې چې کله شپاړس کلن و په دې تور نیول شوی و چې یو تن یې په چاقو وژلی دی. د راپورونو له مخې دې هلک پخوا ویلي و چې په وهلو ټکولو او په زوره یې له ده اعتراف اخیستی دی، چاقو د ده نه و او کله چې جګړه کېده ده شراب خوړلي و. په تېرو درېیو لسیزو کې د ماشومانو اویا په سلو کې اعدامونه په ایران کې پلي شوې دي.

د اټومي انرژۍ نړیواله اداره وایي، په اوکراین کې د زاپروژیا د اټومي مرکز اصلي برښنا یو ځل بیا پرې شوې ده او له احتیاطي برښنا اوس کار اخیستل کېږي. دې ادارې پرون یوه ورځ وروسته تر دې دا خبر ورکړ چې د دوی یوه څارونکې ډله د اوکراین په جنوب کې د زاپروژیا اټومي مرکز ته ورسېده. د دې ډلې هدف دا دی چې دا مرکز خوندي کړي. مسکو او کییف یو بل تورنوي چې د دې اټومي مرکز شاوخوا ډزې کوي. نړیوال اندېښمن دي چې د زاپروژیا د اټومي مرکز د وړانګو خپرېدل به سیمه له ناورین سره مخامخ کړي. روسیي ځواکونو چې کله د فبروري... Читать дальше...

ملګري ملتونه وایي، د پاکستان سېلاب ځپلو سیمو ته یې بشري مرستې رسولې دي. د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټرش په ټوېټر کې لیکلي دي چې روانه اونۍ به په پاکستان کې له سېلاب ځپلو سره د خواخوږۍ په نیت دغه هېواد ته سفر وکړي. نړیوال مرستندویان وایي، په پاکستان کې تر درې دېرش میلیونه ډیر کسان له سېلابونو اغېزمن شوي او شپږ اعشاریه څلور میلیونه کسان بېړنیو مرستو ته اړتیا لري. په پاکستان کې د سېلابونو تلفات یوزر دوه سوه پنځه شپېتو ته رسېدلي دي او شاوخوا شپږ زره هم ټپیان شوي دي. په بلوچستان کې د ایدهي... Читать дальше...

ټرانس اټلانتیک ټایمز: ټرانس اټلانتیک ټایمز آسترالیایۍ ورځپاڼې په هرات ښار کې په یوه چاودنه کې د طالبانو د پلوي دیني عالم مولوي مجیب الرحمان انصاري د وژل کېدو په اړه یو مطلب خپور کړی. مولوي انصاري د تېرې جمعې په ورځ له نژدې شلو نورو کسانو سره د هرات د ګازرګاه جومات مخې ته په یوه چاودنه کې ووژل شو. ټرانس اټلانتیک ټایمز لیکي، طالبان د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې پر افغانستان له واکمنېدو وروسته په ټول هېواد کې د امنیت د ټینګولو ادعا کوي، خو د ورځپاڼې په وینا د دوی د ادعاوو برعکس په وروستیو میاشتو... Читать дальше...

د کرکټ د اسیا جام سیالیو په دوهم پړاو کې پرون سریلانکا د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې ته په څلورو ویکټو ماتې ورکړه. لومړی توپ وهنه افغان لوبغاړو پیل کړه چې په توپ وهونکو کې رحمت اله ګربز ۸۴، ابراهیم ځدراڼ ۴۰  منډې وکړې او ټولې لوبډلې په ټاکلیو شلو اورونو کې ۱۷۶ منډې سیالې لوبډلې ته هدف وټاکه، خو دې هدف ته سریلانکا د شپږو لوبغاړو په سوځېدو ورسېده. د افغانستان د کرکټ بورډ د رسنیو د برخې مسوول او ویاند فرید هوتک تېره شپه ناوخته تر لوبې وروسته ازادي راډیو ته د دې لوبې په تړاو وویل: "د افغانستان او... Читать дальше...