Новости за 20.09.2022

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتيریش نن په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د عمومي اسمبلۍ د پرانیستې په مراسمو کې وویل، په افغانستان کې بشري حقونه په ځانګړې توګه د ښځو او نجونو حقونه تر پښو لاندې شوي دي. ښاغلي ګوتيریش زیاته کړه چې د افغانستان تر نیمايي زیات خلک له سختې لوږې سره مخامخ دي او د دغه هېواد اقتصاد د ویجاړېدو په حال کې دی. طالبانو تر دې مخکې په افغانستان کې د دوی د واکمنۍ پر مهال د بشري حقونو د سرغړونو په اړه اندېښنې رد کړې دي. ښاغلي ګوتيریش په دې وروستیو کې د ملګرو ملتونو په کوربه‌توب... Читать дальше...

د کابل طبي پوهنتون ځینې استادانې تأییدوي، چې د دغه پوهنتون د ادارې له لوري ښځینه محصلانې له عکس او ویډیو اخیستلو منع شوې دي. د طالبانو تر کنترول لاندې د کابل (ابو علي سینا) طبي پوهنتون ریاست، د ټولو پوهنځیو ریاستونو ته په یو استولي کتبي مکتوب کې لارښونه کړې، چې ښځینه محصلانې دې د پوهنتون په چاپیریال کې عکسونه او ویدیوګانې نه اخلي. په دې مکتوب کې چې د دغه پوهنتون ځینو استادانو له ازادي راډیو سره شریک کړی او پر خواله رسنیو هم لاس په لاس شوی په‌کې راغلي: "د پوهنځیو له درنو ریاستونو څخه غوښتنه کوو... Читать дальше...

د تايوان په سوهېل ختيزو برخو کې د سېپټېمبر پر ۱۷مه او ۱۸مه راغلې زلزلې يو کس وژلی او ۱۴۶ نور يې ژوبل کړي دي. د رېختر پر کچ د ۶.۸ شدت دې زلزلې يوشمېر سړکونه او ريل ګاډو پټلۍ ويجاړې کړې او سکولونو، دوکانونو او کورونو ته يې هم زیانونه اړولي دي.

د افغانستان د پکتيا ولایت په مرکز ګردېز کې د تاريخي کلا بالاحصار څوکې د وروستیو سختو بارانونو له کبله د نړېدو له ګواښ سره مخامخ شوې ده. د سیمې خلک وايي، که په لویو ډبرو د بالاحصار اېښوول شوې پاسنۍ څوکه نسکوره شي، نو د لرغونتوب نیمايي ارزښت به یې له مینځه ولاړ شي.

د آذربایجان او ارمنستان د بهرنیوچارو وزیرانو پرون دوشنبې په داسې حال کې په نیویارک کې سره وکتل چې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر هم حاضر و. د ناګورناقره باغ د لانجمنې سیمې پرسر له خونړۍ جګړې وروسته چې نژدې ۲۰۰ کسان په کې ووژل شول، د آذربایجان او ارمنستان د بهرنیوچارو وزیرانو د لومړي ځل لپاره پرون په نیویارک کې سره وکتل. د آذربایجان د بهرنیوچارو وزیر جیحون بایراموف له خپل ارمني سیال ارارات میرزویان سره د امریکا د بهرنیوچارو د وزیر انتوني بلېنکین په منځګړتوب او د ملګروملتونو د عمومي کلنۍ اسمبلې په څنډه کې وکتل. Читать дальше...

یو شمېر کابل مېشتي شکایت کوي، چې د تېلو بیې را کمې شوي، خو لا هم د موټرو کرایه پورته ده. جمیله د کابل په یوه ښوونځي کې ښوونکې ده چې هره ورځ په ښاري موټرو کې تګ راتګ کوي. هغه وايي، د میاشتې اته زره افغانۍ معاش لري، خو په ورځني ډول یې ښوونځي ته د تګ راتګ کرایه ۸۰ افغانۍ کېږي. د جمیلې په خبره، وړاندې دا کرایه ۴۰ افغان کېده، خو اوس دوه چنده شوې ده. نوموړې زیاتوي: "زه یوه ښوونکې یم چې هره ورځ په ښاري موټرو کې ځم راځم. وړاندې کې د موټرو کرایه لس افغانۍ وه، اوس شل شوې ده. اوس خبره شوم چې تېل ارزانه شوي، خو بیا هم کرایه نه ده کمه شوې. Читать дальше...

د کابل یو شمېر ښاریان وايي، د طالبانو د پلټنو په پوستو کې لا هم د دوی زیات شمېر وسله وال یونیفورم نه لري. که څه هم د طالبانو د سرپرست حکومت د کورنیو چارو وزارت څه موده وړاندې اعلان وکړ چې له دې وروسته باید د پلټنې په پوستو کې هېڅ طالب وسله وال له یونیفورم پرته ونه لیدل شي، خو د کابل ښار د بېلابېلو سیمو د پلټنو په پوستو کې لا هم شته طالب وسله وال چې شخصي جامې یې په تن دي د کابل له باغ بالا د خوشحال خان مېنې پر لور غځېدلي سړک باندې د طالب وسله والو د پلټنې دوه پوستو کې هغه څه چې د طالبانو حکومت ویلي دلته نه دي عملي شوي. Читать дальше...

امریکايي چارواکي تاییدوي چې د طالبانو د یوه مهم غړي بشر نورزي د ازادۍ په بدل کې امریکايي مارک فریرکس خوشې شوی، خو له طالبانو غواړي چې نور له یرغمل نیونې لاس په سر شي. له بشر نورزي سره د مارک فریرکس له تبادلې وروسته، امریکا له طالبانو غواړي چې نور په خپلو ژمنو ودرېږي او د یرغمل نیونې مخه ونیسي. سپینې ماڼۍ د دوو امریکايي چارواکو له قوله چې د افغانستان په وخت پرون ناوخته یې رسنیو سره خبرې کړي لیکلي، که طالبان غواړي امریکا او نړۍ سره یې اړیکې عادي شي، باید یرغمل نيونه پای ته ورسوي. سپینې ماڼۍ له همدې چارواکو د یوه له قوله لیکلي... Читать дальше...

په اسلام اباد کې د امریکا سفارت د سېپټېمبر پر ۱۹مه پر خپله ټويټر پاڼه ليکلي چې د دوی لخوا تازه دوه ميليونه ډالره پر هغو ۵۰ ميليونو ډالرو سربېره دي چې واشنګټن د امريکا د نړيوالې پرمختيايي ادارې (يو اېس اې ای ډي) لخوا په پاکستان کې له سېلاب ځپلو سره د بشري مرستو په لړ کې د لګولو اعلان کړی دی.

د اذربایجان او ارمنستان ترمنځ له وروستۍ خونړۍ جګړې وروسته د دواړو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو پرون په نیویارک کې سره وکتل. د ارارت میرزویان او سیحون بیراموف دا کتنه د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلې په څنډه کې د امریکا د بهرنیو چارو د وزیر انتوني بلېنکن له خوا تنظیم شوې وه. د کتنې هدف دا ښودل شوی چې د دواړو هېوادونو ترمنځ نانندرۍ کمې او نازک اوربند پر ځای پاتې شي. د اذربایجان او ارمنستان ترمنځ د وروستیو ورځو سرحدي جګړو کې څه باندې دوه سوه کسان ووژل شول.

د ملګرو ملتونو کډوالو اداره یا يو اين ايچ سي ار وايي، په پاکستان کې سېلابونو په پاکستانيانو سربېره افغان کډوال هم ډېر ځپلي دي. د دې ادارې وياند قیصر افريدي مشال راډيو ته وويل چې شاوخوا اته لکه افغان کډوال داسې دي چې په سېلاب ځپلو سيمو کې اوسېږي او سېلابونو پرې په بېلابېله بڼه بده اغېزه کړې ده. د هغه په وينا يو اين ايچ سي ار دې خلکو ته نغدې پيسې ورکوي او کوښښ یې کړی چې په وخت ورته خواړه، خېمې او نور شيان ورسوي. قیصر افریدی زیاتوي چې د سپتمبر په ۱۹مه ورته امريکا د نورو پيسو د ورکړې اعلان کړی چې د بشري مرستو رسول به لا اسانه کړي. Читать дальше...

د ازبکستان د اوسپنې پټلۍ اداره وايي، له چین څخه افغانستان ته د باروړونکي دهلېز/رېل ګاډي د ازمایښتي تطبیق چارې پیل شوې دي. رېل ګاډي له چین څخه قرغزستان، ازبکستان او په اخر کې افغانستان ته رسېږي. ازبک چارواکو ویلي، ازبکستان ته د دغه هېواد له لارې د محصولاتو د لېږد رالېږد په برخه کې ٧٠ سلنه تخفيف ورکړل شوی. په همدې حال کې د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان د اورګاډي ادارې هم پرون وویل چې د چین، افغانستان، ازبکستان او قرغزستان ترمنځ د نوي اقتصادي دهلیز د یوې برخې په توګه له چین څخه سوداګریز... Читать дальше...

د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی محمد صادق وايي، په افغان حکومت او ادارو کې څه باندې سل زره هغه افغانان دندې ترسره کوي چې له پاکستاني پوهنتونو او کالجونو فارغ شوي. محمد صادق دا خبره پرون په یوه ټوېت کې کړې ده. هغه زیاته کړې چې پاکستان تر بل هر هېواد زیات د افغانانو لپاره د تعلیم فرصتونه برابر کړي دي. محمد صادق دا خبره هم کړې چې هېواد به یې نه یواځې دا همکاري له افغانانو سره جاري ساتي بلکې لا به یې غښتلې کوي.

د ایران په پلازمېنه تهران او ګڼو نورو ښارونو کې قهرجنو مظاهره چیانو د مهسا امیني د وژل کېدو په غبرګون له پولیسو سره په نښته اوښتي دي. د تهران له څو سیمو په مظاهره چیانو باندې د پولیسو د اوښکي بهونکي ګاز او ان ډزو راپورونه راغلي. په ټولنیزو شبکو کې په خپرو شویو ویډیوګانو کې لیدل کېږي چې د ایران د بلواګري ضد پولیس پر مظاهره چیانو برید کوي او د هغوی د خورولو هڅه کوي. راپورونه ورکړل شوي چې یوه وړه نجلۍ د پولیسو په مرمۍ لګېدلې او وضعیت یې نازک دی. خلک وروسته له هغه مظاهرو ته ووتل چې د ګشت ارشاد... Читать дальше...

چینايي چارواکو د تایوان په اړه د امریکا د ولسمشر پر وروستیو څرګندونو خپله ناخوښي څرګنده کړې ده. په یوه وروستۍ تلویزیوني مرکه کې، جو بایډن د دې پوښتنې په ځواب کې چې که چین پر تایوان برید وکړي دوی به د تایوان دفاع وکړي وویل: "هو، که واقعاً یو بې ساری برید وي." د چين د بهرنيو چارو وزارت وياند ماو نينګ پرون د سپټمبر په ۱۹مه په يوه خبري غونډه کې د ښاغلي بایډن څرګندونې د امريکا له تګلارې څخه په کلکه سرغړونه وبلله او ويې ويل چې دا د تايوان بېلتون غوښتونکو ځواکونو ته يو "جدي ناسم سيګنال" ورکوي.  ماو... Читать дальше...

په پاکستان کې د وروستیو بې مخینې بارانونو او سیلابونو له امله د مړو شویو کسانو شمېر تر یو نیم زرو تنو اوښتی دی. په پاکستان کې د مونسون بې ساري بارانونو له امله وروستیو سېلابونو شاوخوا ۳۳ میلیونه کسان اغېزمن کړي او سلګونه زره یې بې کوره کړي دي. د سند د اوبو د طغیاني کېدو او د سیلابونو له امله سلګونه کلي، سړکونه او پلونه نړېدلي او د پاکستان شاوخوا یو پر دریمه برخه خاوره سېلابونو اغېزمنه کړې. د اسوشیتد پرس د راپور له مخې ، د دغو سېلابونو له امله د ۵۵۲ ماشومانو او ۳۱۵ ښځو په ګډون ۱۵۴۵ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی او زرګونه نور ټپیان شوي دي. Читать дальше...

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکین وايي، مارک فریرکس د امریکايي چارواکو د څو میاشتو سختو هڅو او خبرو په نتیجه کې راخوشې شو. انتوني بلېنکین وویل مارک فریرکس چې دوه نیم کاله په افغانستان کې یرغمل نیول شوی وو ژر به له خپلې کورنۍ سره یوځای شي. د امریکا د بهرنیو چارو وزیر ښاغلي بلېنکین زیاته کړه چې د فریریکس د خوشې کولو لپاره څو میاشتې خبرې روانې وې. هغه زیاته کړه: "د حکومت له بیلابیلو څانګو د ملي امنیت ګڼو متخصصینو په ګډه دا هڅه وکړه چې مارک له بنده را وباسي او کور ته یې راولي. زه له ټولو... Читать дальше...

مېل انلاین: مېل انلاین د طالبانو د یوه مشهور غړي بشر نورزي او د امریکا د سمندري ځواکونو د پخواني افسر مارک فریرکس پر تبادلې لیکنه کړې ده. د طالبانو حکومت پرون اعلان وکړ چې حاجي بشر نورزی د کابل هوايي ډګر کې دوی ته تسلیم شو او د مېل انلاین په لیکنه همدې هوایي ډګر کې مارک فریرکس هم امریکایانو ته سپارل شوی دی. مېل انلاین د لوېدیځو اژانسونو په استناد لیکلي، د طالبانو دغه ټوپکوال له ۲۰۰۵ کال راهیسې د هیروینو د قاچاق په جرم د امریکا له خوا زنداني و او د لیکنې پر بنسټ مارک فریرکس دوه کاله له طالبانو سره تېر کړل. Читать дальше...

د ملګرو ملتونو سرمنشي انټونیو ګوټریش په طالبانو غږ وکړ چې له ځنډ پرته دې د نجونو ښوونځي پرانېزي. د ملګرو ملتونو له خوا د پوهنیز تحول په سرمشریزه کې ټینګار وشو چې د افغان نجونو ښوونځي باید پرانیستل شي. د غونډې یوه ویناواله د افغانستان د نجونو د روباټیک د ټیم مشره او د دولسم ټولګي زده کوونکې سمیه فاروقي وه. فاروقي وویل: "نن د نجونو متوسطې او لېسې ښوونځي بند دي. له زده کړو پرته زما خپلوانې، ملګرې او میلیونونه افغان نجونې د یوې نامعلومې راتلونکې څخه وېرېږي او ځان یواځې/ګوښې احساسوي. طالبان کاملاً په ټولنه کې زموږ موجودیت محوه کوي. Читать дальше...